Okres późnojesienny to czas wzmożonych prac porządkowych w obrębie posesji. Przygotowujemy ogród do zimy, sprawdzamy stan urządzeń wykorzystywanych latem (grilla, kosiarki), a także instalacji znajdujących się wewnątrz budynku. Istotnymi elementami jesiennych prac powinny być również przegląd i konserwacja rynien, których szczelność ma istotne znaczenie dla bezpieczeństwa budynku mieszkalnego podczas śnieżnych, mroźnych dni.
Opadające liście, gałązki, drobinki piasku, ptasie piórka – to elementy, które najczęściej dostają się do rynien. Ich duże nagromadzenie w połączeniu z wodą deszczową może sprawić, że namokną i będą zalegać w korytkach, prowadząc do ich zapychania oraz problemów z odprowadzaniem wody z połaci dachowej. Zaniedbania związane z jesienną konserwacją rynien mogą stać się przyczyną poważnych problemów z efektywnością termoizolacyjną budynku.
Drożność rynny warunkuje jej funkcjonalność
Rynny to podstawowe elementy systemu odprowadzania wody deszczowej. Spływająca dachu ciecz dostaje się do poziomych kanalików, skąd systemem rur zostaje odprowadzona na zewnątrz budynku, z dala od fundamentów. Rynny pełnią dwie podstawowe funkcje – chronią elewację zewnętrzną domu mieszkalnego przed zalaniem, a także stanowią istotny element drenażu domu, chroniąc fundamenty przed kontaktem z wodą opadową i ich niszczeniem w wyniku wilgoci. W przypadku niedrożności, rynny nie mogą efektywnie spełniać swojej roli. Jakie konsekwencje może mieć to dla właścicieli lokali mieszkalnych?
Zapchane odpływy są przyczyną zalegania wody w rurach spustowych. Jej duże ilości sprawiają, że zaczyna ona wyciekać poza krawędź rynny i zalewa tynk. Prowadzi to do powstawania mało estetycznych zacieków, ale również staje się powodem niszczenia elewacji, która zaczyna pękać i kruszyć się, odsłaniając warstwę ocieplenia budynku. Poddawana częstemu kontaktowi z wodą zaczyna ona gnić oraz pleśnieć, co wpływa negatywnie na jej efektywność ochronną, a w efekcie znacznie osłabia izolację termiczną całego domu.
W przypadku zatkanych rynien spustowych może dochodzić do wylewania się wody poza ich obręb oraz podmywania fundamentów nieruchomości. To groźne zjawisko – częsty kontakt z wilgocią i niska temperatura mogą powodować pękanie, a nawet kruszenie fundamentu, czego konsekwencją jest naruszenie stabilności konstrukcyjnej budowli.
Zatkane rynny magazynują duże ilości wody – jeśli ulegnie ona zamarznięciu, doprowadza zwykle do pęknięcia, a nawet zupełnego rozsadzenia rur. Szczególnie narażone na takie zniszczenia są rynny wykonane z materiału PCV. Z kolei metalowe pod wpływem wody ulegają powolnej korozji. W przypadku śnieżnej zimy, w zatkanych rurach zalegają znaczne ilości śniegu, pod którego ciężarem z łatwością mogą się urwać, doprowadzając do poważnych uszkodzeń połaci dachowych.
Konserwacja rynien
Czyszczenie oraz zabezpieczenie rynien przed działaniem wody czy mrozu najlepiej wykonywać dwa razy do roku – przed i po zimie, w okresach jesiennym, a także wczesnowiosennym. Zważywszy na fakt, że działania te wiążą się z pracą na wysokości, najlepiej zlecić ich przeprowadzenie wyspecjalizowanej firmie. Jeśli chcemy samodzielnie oczyścić rynny, należy zadbać o kwestie bezpieczeństwa, przede wszystkim zapewnić ochronę przed upadkiem.
Oczyszczanie rynien najlepiej zacząć od mechanicznego, ręcznego udrażniania rur – w tym celu można użyć szczotek z naturalnym włosiem. W przypadku odpływów pionowych, przydatne będą miotełki z długim trzonkiem. Należy unikać oczyszczania rur akcesoriami wykonanymi z metalu, bowiem mogą one niszczyć delikatną powłokę i znacznie skrócić żywotność odpływów dachowych. Z pozostałymi zanieczyszczeniami znakomicie poradzi sobie woda pod wysokim ciśnieniem, wpuszczona do rynien np. za pomocą węża ogrodowego czy myjki ciśnieniowej. Zastosowanie siatki przeciw liściom umożliwia zatrzymanie większych zanieczyszczeń i nie dopuszcza do szybkiego zatkania rur w okresie jesiennym. Podobne przeznaczenie mają blaszane panele, którymi przykrywa się poziome elementy systemu rynnowego, chroniąc je przed dostaniem się doń zanieczyszczeń.
Umycie rynien wodą pozwala jednocześnie sprawdzić ich szczelność, zwłaszcza w obrębie części giętych, które są najbardziej narażone na niszczenie i rozszczelnienie. W przypadku wykrycia ubytków w rurach, należy wymienić uszkodzony element na nowy. Jeśli pęknięcie ma niewielki rozmiar, można pokusić się o jego zasklepienie metodą chałupniczą, w zależności od rodzaju elementów odpływu, używając w tym celu lutownicy albo specjalnego kleju do rynien. Skuteczną ochroną przed rozsadzeniem rury w wyniku zamarznięcia w niej wody będzie instalacja specjalnych kabli grzewczych, które utrzymują dodatnią temperaturę, umożliwiając szybkie stopienie lodu i śniegu.
Jeśli w blaszanych rynnach wykryjemy miejsca pokryte rdzą, należy dokładnie je wyczyścić oraz pokryć specjalnym impregnatem, który uchroni element przed dalszym niszczeniem. Częstym problemem rur blaszanych jest ponadto łuszcząca, odpadająca farba – miejsca takie również powinniśmy starannie oczyścić, zagruntować impregnatem i ponownie zamalować, najlepiej profesjonalną farbą przeznaczoną do dachów i ocynkowanych rynien.
Przed zimą należy koniecznie sprawdzić także mocowanie rynien – powinny być one stabilnie osadzone w krokwiach dachowych bądź bezpośrednio w zadaszeniu za pomocą haków. W przypadku jakichkolwiek obluzowań w obrębie rynhaków i obejm do rur należy zamocować je w taki sposób, by były nieruchome, a przy tym zapewniały odpowiednią wytrzymałość na obciążenia. Jest to gwarancja, że rynny nie urwą się pod wpływem ciężaru zalegającego śniegu i zwisających z nich sopli lodu. Pomocny może okazać się również montaż płotków śniegowych, które zapobiegają gwałtownemu zsuwaniu się czapy śnieżnej z dachu – może ona nie tylko powodować nadmierne obciążenie rynien i ich urwanie, ale także stanowić bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa osób przebywających na terenie posesji.