Takie pytanie zadaje sobie wielu inwestorów planujących budowę domu. Bardzo często problem ten rozwiązuje Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego, w którym określone są takie parametry jak wysokość budynku, liczba kondygnacji czy kąt nachylenia dachu. Jeśli jednak Plan Zagospodarowania Terenu nas nie ogranicza, powinniśmy odpowiedzieć sobie na pytanie, jak duży chcemy mieć dom i czy rozłożysty dom parterowy będzie odpowiedni do wielkości działki. Może się okazać, że nasza wymarzona „parterówka” zajmie znaczną część działki, w wyniku czego nie wygospodarujemy wystarczającej powierzchni potrzebnej do stworzenia ogrodu. Oprócz kwestii wielkości działki, należy również wspomnieć o jej otoczeniu. Trudno będzie o odrobinę prywatności w ogrodzie i na tarasie przy domu parterowym, jeśli w sąsiedztwie będą domy piętrowe.
Kiedy budowa domu parterowego jest tańsza niż budowa domu piętrowego?
Budując dom parterowy o małej powierzchni możemy być pewni, że zarówno koszty jego budowy jak i użytkowania będą niższe, niż gdybyśmy zdecydowali się na dom o podobnej powierzchni z poddaszem użytkowym. Sytuacja zmienia się, gdy powierzchnia domu przekracza 150m2, wtedy budowa domu piętrowego może okazać się bardziej ekonomiczna.
Koszty budowy
Rozłożysta bryła domu parterowego wymaga fundamentów o znacznej powierzchni, co niewątpliwie podwyższa koszty budowy. Ujemny bilans na tym etapie równoważą oszczędności wynikające z mniejszych obciążeń przenoszonych przez fundamenty, co w praktyce oznacza mniejsze zapotrzebowanie na materiały do ich wykonania. Budowa domu parterowego to również oszczędność ze względu na brak stropu, kosztownych schodów i w większości przypadków – okien połaciowych. Wzniesienie domu jednokondygnacyjnego jest zdecydowanie szybsze i prostsze niż domu piętrowego, dlatego możemy liczyć, że na etapie realizacji unikniemy błędów wykonawczych i montażu wysokich rusztowań. Chcąc zaoszczędzić, powinniśmy wybierać domy parterowe o prostej, zwartej bryle. W innym przypadku duża powierzchnia dachu i jego skomplikowana konstrukcja mogą pochłonąć sporą część naszego budżetu. Oszczędnością jest jednak brak wełny mineralnej potrzebnej do ocieplenia dachu nad poddaszem użytkowym. Należy również przewidzieć wydatki związane z wykonaniem instalacji. Gdy wszystkie pomieszczenia znajdują się na jednej kondygnacji, skomplikowany może okazać się projekt instalacji i jego wykonanie. Znacznie oddalone od siebie pomieszczenia takie jak kuchnia i łazienka generują koszty związane z zakupem i montażem rur. Rozwiązaniem jest projekt domu, w którym pomieszczenia wymagające instalacji sanitarnych znajdują się w bliskim sąsiedztwie.
Koszty użytkowania
Ogromny wpływ na koszty ponoszone podczas użytkowania domu parterowego ma jego forma. Pomimo, że lepsze wskaźniki energetyczne uzyskują domy dwukondygnacyjne o zwartej bryle, to z pewnością koszty użytkowania domu parterowego okażą się stosunkowo niskie, gdy powierzchnia ścian zewnętrznych będzie możliwie mała. Mała powierzchnia ścian zewnętrznych w stosunku do kubatury domu jest gwarancją niskich kosztów ogrzewania. Niewątpliwą zaletą jest także brak balkonów w domach parterowych. Połączenia płyt balkonowych ze stropem to miejsca, w których często występują mostki termiczne – obszary zwiększonego przepływu ciepła z wnętrza domu na zewnątrz.
Forma i układ pomieszczeń w domu parterowym
Nie ma jednego, sprawdzonego schematu projektowania domu parterowego. Potrzeby użytkowników, kierunki świata, otoczenie oraz wytyczne Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego mają decydujący wpływ na ostateczny kształt bryły budynku i jego rzut. Wyróżnić można kilka dość popularnych rozwiązań stosowanych podczas projektowania układu funkcjonalnego domu parterowego. Między innymi projektuje się domy na rzucie litery L, T, H, domy parterowe atrialne – z dziedzińcem wewnętrznym lub domy parterowe na rzucie prostokąta – o prostej, zwartej bryle. Każde ze wspomnianych rozwiązań pozwala na funkcjonalne i komfortowe zaplanowanie układu pomieszczeń, gdzie strefa dzienna oddzielona jest od strefy prywatnej. Wynikający z nich rozczłonkowany układ zapewnia doświetlenie wszystkich pomieszczeń tam, gdzie jest to niezbędne. Budując dom parterowy na rzucie prostokąta wskazane jest, aby jego powierzchnia nie była zbyt duża, w innym razie nie uda nam się doświetlić pomieszczeń w centralnej części budynku. W strefie dziennej znajdują się zazwyczaj takie pomieszczenia jak: salon, kuchnia, jadalnia czy wspólna łazienka, w strefie prywatnej przewidzieć należy sypialnie oraz przylegające do nich łazienki. O ile w przypadku domów dwukondygnacyjnych strefa dzienna ulokowana jest zazwyczaj na parterze domu, a prywatna na piętrze, w domu parterowym należy je umiejętnie zaprojektować na jednym poziomie. Bliskość obu wymienionych stref w domu parterowym sprzyja budowaniu pozytywnych relacji rodzinnych i przyczynia się do częstszego kontaktu mieszkańców. Komunikacja w domu parterowym to z jednej strony korzyści płynące z braku schodów wewnętrznych – zajmujących dużą część domu, a z drugiej problemy związane ze znaczną powierzchnią korytarzy łączących pomieszczenia w rozłożystym domu jednokondygnacyjnym. Zdecydowanie najkorzystniejszym rozwiązaniem pod względem ograniczenia powierzchni komunikacji wewnętrznej jest budowa małego domu parterowego na rzucie prostokąta. Decydując się na taki wariant, ograniczymy koszty związane z wykonaniem schodów, zaoszczędzimy cenne metry kwadratowe powierzchni użytkowej, jak również uda nam się komfortowo zaplanować wszystkie pomieszczenia wokół nieskomplikowanego korytarza. Domy parterowe stwarzają mieszkańcom ogromne możliwości aranżacji wnętrza. W zależności od konstrukcji domu, większość ścian można przesuwać dowolnie kształtując otwarte przestrzenie pomieszczeń. Dom jednokondygnacyjny o powierzchni 120m2 stwarza wrażenie znacznie większego niż piętrowy o takiej samej powierzchni. Dodatkową zaletą jest brak skosów, które na poddaszach domów dwukondygnacyjnych sprawiają problemy podczas projektowania wystroju wnętrz, jak i w czasie późniejszego użytkowania. Łatwiej jest również rozbudować dom parterowy i zmodyfikować jego wnętrze w trakcie remontu. Niska bryła domu parterowego, choć może wydawać się mniej reprezentacyjna, zdecydowanie lepiej komponuje się z otoczeniem. Za sprawą dużych okien i przeszklonych drzwi tarasowych wnętrza takich domów płynnie łączą się z ogrodami, co gwarantuje ich atrakcyjny wygląd. Ponadto niemalże z każdego pomieszczenia możemy mieć bezpośredni dostęp do ogrodu. Warto wykorzystać tą zaletę domów parterowych i wybierając projekt, zapewnić sobie wyjście na ogród nie tylko z salonu, ale także z kuchni, jadalni czy sypialni.
Dla kogo dom parterowy?
Brak schodów wewnętrznych w domu parterowym to nie tylko korzyści ekonomiczne i dodatkowe metry kwadratowe, ale przede wszystkim możliwość poruszania się po całej powierzchni domu bez żadnych ograniczeń i przeszkód. Każdy, kto mieszka w domu z piętrem i kilka lub kilkanaście razy dziennie musi korzystać ze schodów, doceni dom na jednym poziomie. Dom parterowy to wygoda dla rodzin posiadających małe dzieci. Nie ma obaw, że pociecha spadnie ze schodów, nie ma również potrzeby montowania dodatkowych zabezpieczeń w postaci bramek. Dom jednokondygnacyjny docenią także seniorzy i osoby mające problemy z poruszaniem się. Budowa domu parterowego jest więc dobrą decyzją dla rodzin wielopokoleniowych i osób, które planują mieszkać w nim na wielu etapach życia.