Każdy, planując budowę własnego domu, zadaje sobie to pytanie. Warto je, zadać już na samym wstępie długiej drogi, zwanej procesem inwestycyjnym. Kiedy to, wybierając działkę, myślimy o wielkości domu, ilości pięter, zastanawiamy się jak zaspokoić naszą potrzebę poczucia bezpieczeństwa i posiadania własnego lokum.
Na szczęście, budujący dom, nie jest pozostawiony sam z tymi trudnymi pytaniami. Pierwszą osobą, do której powinien skierować się każdy, kto planuje budowę domu, jest oczywiście architekt. W każdym mieście działa przynajmniej kilku, a znalezienie odpowiedniego adresu, czy numeru telefonu przy pomocy Internetu, prasy lokalnej bądź po prostu porady znajomych, nie powinno stanowić żadnego problemu. Spotkanie z architektem nic nie kosztuje, a krótka rozmowa i odpowiednie nakierowanie inwestora powoduje o wiele sprawniejszy przebieg całego cyklu projektowania oraz szybsze osiągnięcie wspólnego celu, jakim jest stworzenie projektu domu, zaspokajającego potrzeby inwestora i jego zadowolenie. Krótki przegląd technologii budowania domu jednorodzinnego, który przedstawię w tym artykule powinien dać do myślenia inwestorom, jak szeroki jest wachlarz możliwości.
Po pierwsze: Technologia murowana
Znana od wieków, sprawdzona, szeroko rozpowszechniona technologia, co powoduje, że łatwo znaleźć wykonawcę oraz dostawców materiałów i wyrobów budowlanych. Mamy tu możliwość realizacji budynku o dowolnej ilości kondygnacji nadziemnych i podziemnych oraz wiele opcji wyboru rodzaju ściany zewnętrznej. I tak, możemy zdecydować się na ściany jednowarstwowe (pustaki z ceramiki poryzowanej lub bloczki z betonu komórkowego na zaprawie termoizolacyjnej), dwuwarstwowe (dowolne pustaki, cegły lub bloczki na zwykłej zaprawie plus warstwa ocieplenia ze styropianu lub wełny mineralnej) lub trójwarstwowe (dwie warstwy dowolnych pustaków, cegieł lub bloczków z warstwą ocieplenia pomiędzy). Technologia ta daje możliwość realizacji budynku w długim okresie czasu (odpowiednio zabezpieczona budowa w czasie zimy nie niszczeje), a także bardzo dobrą odporność pożarową ścian oraz stropów. Decydując się na dom murowany mamy możliwość opracowania budynku o dowolnym wyrazie architektonicznym (nowoczesnym lub tradycyjnym) oraz możliwość uzyskania izolacyjności termicznej ściany zewnętrznej - o bardzo dobrych parametrach, a także dobre parametry wilgotnościowe i bezwładności termicznej wewnątrz budynku.
Wbrew pozorom nie jest to technologia najtańsza, wymusza konieczność używania ciężkiego sprzętu budowlanego, takiego jak: dźwigi, koparko-ładowarki, samochody ciężarowe, itp. oraz wymaga wykonywania masywnych fundamentów na głębokość co najmniej 1,2 m. Technologia murowana daje małe możliwości wprowadzania zmian w budynku na etapie budowy, zaś po jej ukończeniu ograniczenie zmian jest już bardzo duże.
Po drugie: Technologia drewniana z bala
Podobnie jak technologia murowana, również znana od wieków i sprawdzona, lecz przez lata zapomniana, a ostatnio na nowo rozpowszechniana, dlatego coraz łatwiej znaleźć wykonawcę. Tutaj wykonawca jest najczęściej również dostawcą głównych elementów budowlanych domu. Ten rodzaj technologii pozwala na dużą szybkość realizacji obiektu. Metoda ta jest też stosunkowo tania, a przy obiektach niewielkich, o prostej konstrukcji, często najtańsza z możliwych. Nie ma tu bowiem, konieczności stosowania ciężkiego sprzętu na budowie. Przy zastosowaniu docieplenia z wełny mineralnej jest możliwość uzyskania dobrych parametrów izolacyjności termicznej ściany zewnętrznej.
Budowa domu z bala daje ograniczone możliwości konstrukcyjne. Ze względów ekonomicznych - w tej technologii mają sens tylko domy parterowe lub dwukondygnacyjne. Nie ma tu możliwości wykonania piwnic- a jeżeli już się na nie zdecydujemy, muszą to być piwnice murowane. Technologia ta wymusza konieczność postawienia całego budynku, wraz z dachem, w ciągu jednego sezonu budowlanego. Ze względu na użyty materiał daje bardzo małą odporność ogniową elementów budowlanych, zaś niewielka rozpiętość konstrukcyjna stropów drewnianych powoduje brak możliwości dowolnej aranżacji pomieszczeń wewnątrz oraz bardzo małe możliwości przebudowy po ukończeniu obiektu. Ten rodzaj technologii budowy domu daje słabe parametry bezwładności termicznej wewnątrz budynku.
Po trzecie: Technologia drewniana szkieletowa
Znana od wielu lat w krajach rozwiniętych i tam sprawdzona. W Polsce wciąż na etapie wczesnego rozwoju. Również w tej technologii, wykonawca jest najczęściej także dostawcą głównych elementów budowlanych, co jest niewątpliwym plusem. Do korzyści płynących z wyboru tej technologii zaliczyć należy także bardzo dużą szybkość realizacji obiektu, brak konieczności stosowania ciężkiego sprzętu na budowie (a co za tym idzie koszty są zazwyczaj niższe niż w technologii murowanej), możliwość realizacji obiektu nawet wielokondygnacyjnego oraz możliwość uzyskania bardzo dobrej izolacyjności termicznej ściany zewnętrznej, przy budynkach parterowych i dachu z wiązarów drewnianych. Zaletą jest także całkowita dowolność w aranżacji wnętrza i przebudowy (podpory stanowią tylko ściany zewnętrzne). Przy systemowym wykonaniu, z odpowiednimi warstwami ściany, uzyskujemy również dobrą odporność ogniową elementów budowlanych.
Technologia szkieletowa pozwala na stworzenie obiektu o dowolnym wyrazie architektonicznym, a decydując się na nią najczęściej dostajemy gwarancję na budynek od wykonawcy. Minusem jest tutaj słaba bezwładność termiczna wewnątrz budynku, a w niektórych rejonach kraju, trudność ze znalezieniem odpowiedniego wykonawcy i dostawcy elementów budowlanych. Niekorzystnie wpływają też nieuzasadnione opory w świadomości inwestorów przed stosowaniem tej technologii. W przypadku realizacji przez niewykwalifikowaną ekipę, istnieje duże ryzyko błędów wykonawczych, owocujących problemami w eksploatacji domu.
Po czwarte: Technologia domów gotowych
Tutaj jest tyle możliwości wyboru ilu jest producentów, ale ogólnie można ująć plusy i minusy tak: największą z możliwych zalet tej technologii jest szybkość wykonania obiektu budowlanego. Często są to domy niezbyt drogie i dają możliwość uzyskania niezłych parametrów izolacyjności termicznej ściany zewnętrznej. Decydując się na tego rodzaju technologię, często kupujemy projekt i wszystkie elementy budowlane u jednego wykonawcy oraz jesteśmy zwolnieni z konieczności samodzielnego organizowania procesu budowy domu. Najczęściej dostajemy tutaj gwarancję na budynek od wykonawcy.
Minusem domów gotowych często jest duża odległość od siedziby producenta do miejsca inwestycji, a także brak możliwości dowolnej aranżacji i podziału wnętrza (zazwyczaj producenci posiadają kilka lub kilkanaście projektów do wyboru). Bywa, iż błędne kojarzenie inwestorów technologii domów gotowych z domami wyłącznie dla powodzian lub biednych, budzi ich niechęć. W przypadku wykonania budowy przez ekipę inną niż ekipa producenta istnieje ryzyko powstawania błędów wykonawczych i eksploatacyjnych. Musimy się tutaj także liczyć z bardzo małymi możliwościami przebudowy oraz ograniczonymi perspektywami kształtowania wyrazu architektonicznego obiektu. Zastanawiając się nad wyborem technologii budowy naszego wymarzonego domu, warto również pamiętać, że istnieje możliwość łączenia rożnych rodzajów technologii, np. domy murowane z dachem z wiązarów drewnianych lub ze stropem drewnianym.