Dobrze zaprojektowana i przemyślana instalacja multimedialna pozwala cieszyć się najwyższej jakości rozrywką nawet w kilku pomieszczeniach równocześnie, a przy tym zapewnia dostęp do wielu przydatnych funkcji. Jednak, aby uzyskać zadowalające efekty, a przy tym zadbać o estetykę pokoju, cały system nagłośnieniowy najlepiej zaplanować już na etapie projektowania domu lub mieszkania, a najpóźniej w trakcie jego wykańczania.
Systemy multimedialne – co to jest?
Mnogość urządzeń elektronicznych dostępnych na rynku sprawia, że wielu z nas przeraża myśl o instalowaniu w domu zaawansowanego systemu multimedialnego. Zazwyczaj oczami wyobraźni widzimy plątaninę kabli, a w przypadku chęci nagłośnienia kilku pomieszczeń konieczność kupowania wielu urządzeń. Na szczęście obecne rozwiązania pozwalają ograniczyć ilość sprzętu, a opracowana zawczasu koncepcja nagłośnienia wizualnie eliminuje szpecące przewody. Zanim jednak zastanowimy się nad tym, jak opracować kompletną instalację audio-wideo, zacznijmy od tego, co skrywa określenie systemy multimedialne? Mówiąc najprościej, są to rozwiązania, które zapewniają dostęp np. do radia internetowego, pozwalające strumieniować (przesyłać) muzykę z serwerów NAS, czy też umożliwiające odtwarzanie materiału dźwiękowego pochodzącego z urządzeń USB. W oparciu o funkcje sieciowe można korzystać z aplikacji, które po zainstalowaniu ich w smartfonie lub tablecie zamieniają te nowoczesne urządzenia w uniwersalne kontrolery i jednocześnie źródła dźwięku. Systemy multimedialne zapewniają dostęp do domowej sieci – przewodowo lub bezprzewodowo – i dają możliwość korzystania z zasobów zgromadzonych w komputerze, np. prezentowania ich na ekranie telewizora, nawet jeśli ten znajduje się w innym pokoju.
Najpierw wybierz sprzęt
Kiedy już wiemy, z jakich urządzeń stworzymy zestaw multimedialny, czas przystąpić do zaprojektowania i wykonania samej instalacji. Chociaż wydaje się to dość proste, warto skorzystać z pomocy specjalistów projektujących instalacje multimedialne na co dzień. To ułatwia i przyspiesza budowę systemu i pozwoli rozwiązać ewentualne problemy oraz dobrać najlepszy sprzęt. Jest to o tyle istotne, że wybierając docelowy sprzęt już na etapie projektowania wykończenia, łatwiej znaleźć odpowiednie meble lub np. przygotować specjalne wnęki o wymiarach dopasowanych do rozmiarów przygotowywanego systemu, a także kupić optymalne przewody i umieścić je w ścianie. Kable głośnikowe dobieramy do konkretnego amplitunera AV lub wzmacniacza i współpracujących z nim kolumn głośnikowych. Jeśli tworzymy instalację pod bliżej nieokreślony sprzęt i nie zależy nam na doskonałej reprodukcji dźwięku, warto wybrać możliwie najbardziej uniwersalne kable, pamiętając o tym, by przekrój przewodu wynosił minimum 1 mm2, najlepiej powyżej 2 mm2.
Przewody umieszczamy w tzw. peszlach, które powinny mieć ok. dwukrotnie większą średnicę niż umieszczony w nim przewód. To pozwoli w razie potrzeby wymienić kabel nawet przy załamaniach ściany, np. w rogach pokoju.
Kino domowe i nie tylko
Optymalny system kina domowego to układ 5.1-kanałowy. Bardziej rozbudowane rozwiązanie, np. 7.2-kanałowe lub 9.2-kanałowe, co prawda zapewnia lepsze efekty brzmieniowe, ale też komplikuje cały system. Warto pamiętać, że gros filmów ma właśnie 5.1-kanałową ścieżkę dźwiękową. Nie oznacza to wcale, że amplitunery AV obsługujące więcej niż 5.1-kanałów są niepotrzebne. Wręcz przeciwnie. Dzięki nim można nagłośnić różne strefy. Na przykład w oparciu o model Yamaha RX-A3020 w głównym pokoju można zbudować 5.2-kanałowe kino domowe, a ponadto przesłać stereofoniczny sygnał dźwiękowy do dwóch dodatkowych pomieszczeń. Najczęściej dodatkowe nagłośnienie stosowane jest np. w kuchni lub łazience. Dzięki temu w trakcie przygotowywanie posiłków lub zażywania kąpieli można delektować się wysoką jakością muzyki płynącą z głośników umieszczonych w ścianie lub suficie. Niezależnie od wybranej opcji na miejsce montażu warto wybrać fragment oddalony od bezpośredniego źródła wilgoci, czyli np. kabiny prysznicowej.
Głośnik także dla wymagających
Sercem zaawansowanego systemu multimedialnego najczęściej jest amplituner AV, do którego podłączamy pozostałe urządzenia. Jednak to nie amplituner budzi zastrzeżenia estetów. Najwięcej słów krytyki muszą znieść kolumny głośnikowe. W zależności od potrzeb można zdecydować się na tradycyjne w postaci pudełek z głośnikami, te montowane w ścianie lub suficie, a nawet wybrać rozwiązanie „pogodoodporne”, które z powodzeniem sprawdzą się w np. przy nagłośnieniu instalowanym na tarasie. Najbardziej rozbudowana jest pierwsza grupa. Tutaj w zależności od oczekiwań inwestor może wybrać duże konstrukcje wolnostojące, mniejsze podstawkowe, ustawiane na specjalnych standach lub na półce, czy wreszcie bardzo małe kolumienki, które można ustawić na standzie, półce lub nawet zawiesić na ścianie, ale wymagające współpracy z subwooferem. Wolnostojące zestawy głośnikowe doskonale sprawdzają się w systemach stereofonicznych i jako przednie kolumny w kinie domowym. Podstawkowe wykorzystywane są do zestawów stereo w małych pomieszczeniach i jako efektowe w systemach kina domowego. Kolumny kanałów efektowych (montowane za słuchaczami) powinny znajdować się na wysokości ok. 1,20 – 1,70m od podłogi oraz być pochylone i skierowane w stronę słuchaczy. Warto pamiętać o tym, że w zestawie kina domowego obowiązkowo musi znaleźć się subwoofer, nawet wtedy, gdy przednie kolumny zapewniają obfitość niskich tonów. Producenci filmów przygotowują oddzielną ścieżkę przewidzianą właśnie pod kątem głośnika subniskotonowego i w przypadku jego braku ta informacja dźwiękowa nie zostanie odtworzona w pełnym paśmie niskotonowym lub wcale.
Mózg systemu
Pozostaje jeszcze kwestia sterowania systemem. W zaawansowanych urządzeniach użytkownik do każdej ze stref może przesyłać materiał muzyczny pochodzący z innego źródła, np. z radia lub odtwarzacza muzycznego, a także niezależnie sterować poziomem głośności w każdej z nich i to nawet wtedy, gdy amplituner znajduje się w trybie czuwania. Aby móc sterować pilotem w ścianie, oprócz kabli głośnikowych należy także poprowadzić przewód do odbiornika podczerwieni. Prostszym i bardziej funkcjonalnym rozwiązaniem jest sterowanie za pomocą smartfonu lub tabletu. Po zainstalowaniu specjalnej aplikacji użytkownik może sterować urządzeniem przy wykorzystaniu domowej sieci Wi-Fi – regulować poziom głośności, zmieniać ustawienia korektora dźwięku, wybierać źródło muzyki, strumieniować materiał dźwiękowy. W zależności od zastosowanego routera sieć radiowa może obejmować cały dom.