Slow design jest ruchem, który ukształtował się wraz z nastaniem idei Slow Movement (Slow Life). Z kolei ta koncepcja ma swoje korzenie w niechęci do szybkiego życia i pospiesznych posiłków Fast Food – Slow Food. Jej założeniem jest zachowanie oraz kultywowanie tradycji regionalnych potraw. Slow design ma za zadanie hołdować życiu jednostki jako części ogółu społeczeństwa przy jednoczesnym czerpaniu inspiracji ze środowiska naturalnego, pozostając z nim nieustannie w zgodzie.
Terminu „slow design” po raz pierwszy został użyty przez Alistaira Fuad-Luke, który opisał to zjawisko w 2002 roku, zmieniając tym samym podejście do samego designu. Ta świeża koncepcja to przede wszystkim kreatywne myślenie, nowy sposób projektowania czy gospodarowania przestrzenią.
W tym przypadku design ma znaczenie nie tylko dekoracyjne oraz wizualne, ale rozumie się go również jako społeczną i kulturową odpowiedzialność wynikającą niejako z potrzeby dbania o środowisko naturalne.
Slow design to przede wszystkim poszukiwanie ciekawych rozwiązań, testowanie ich oraz próbowanie kolejnych. Jest to także inspiracja wciąż powracającymi w projektowaniu motywami regionalnymi. Slow design jednak rozszerza to zagadnienie i obejmuje nie tylko wykorzystanie do projektowania elementów regionalnej kultury, właściwych jej wzorów oraz barw, ale także sam proces tworzenia przedmiotów, które mogą zaistnieć dzięki pracy czasem zapomnianymi już metodami miejscowych manufaktur oraz małych rodzinnych firm. Jest to również swoisty powrót do korzeni – wszystkie procesy twórcze mają swoje tempo dostosowane do rytmów biologicznych.
„Powolne projektowanie”, czyli slow design, jest także procesem, który powinien wywierać wpływ na społeczeństwo i wykazywać silne długofalowe skutki. Oznacza to, że sfera ta oddziałuje na zachowanie, samopoczucie oraz zdrowie psychofizyczne całego społeczeństwa, jak i pojedynczych osób. Zadaniem odbiorców jest cieszenie się z małych przyjemności, rozkoszowanie się życiem, a także czerpanie doświadczeń z nieprzeciętnej różnorodności przejawiającej się w osobach, przedmiotach czy miejscach.
W publikacji Beth Meredith i Erica Storma dotyczącej slow designu możemy znaleźć następującą definicję zjawiska: „to demokratyczne i holistyczne podejście projektowe do tworzenia odpowiednio dopasowanego rozwiązania dla długoterminowego dobrobytu ludzi i planety. Jest to poszukiwanie synergii między elementami z nowoczesnego systemu, a regionalizmami i kultywacją tradycyjności.” Demokracja? W znaczeniu powolnego projektowania to demokratyczne podejście polega na prowadzeniu procesów (czyli np. produkcji wyrobów regionalnych tradycyjnymi metodami) oraz udostępnianiu ich wyników (czyli np. finalnych przedmiotów) dla osób korzystających z inspiracji, projektantów, ale również dla ludzi niezwiązanych z designem. Holistyczne podejście jest zbiorem założeń długo- i krótkoterminowych: składają się na nie czynniki istotnie wpływające na zachowanie, charakter oraz zdrowie człowieka.
Slow design ma również wiele innych cech, które podobnie jak samo zagadnienie są proste i przy tym niezwykle przydatne.
Dostosowanie: to kolejne z podejść. Jego cel stanowi stworzenie niepowtarzalnego rozwiązania do konkretnej sytuacji. Inną cechą jest zrównoważenie mające znaczny wpływ na trwałość wyprodukowanego przedmiotu, które wiąże się z ostrożnym podejściem do zagadnienia tworzenia. Elegancja w slow design? Dlaczego nie. Podobnie jak w przypadku dostosowania, punkt wyjściowy leży w rozwiązaniu trudnej sytuacji. Elegancja oznacza, że rozwiązanie to ma być jak najprostsze, a jednocześnie przynoszące wspaniałe efekty i pożądane rezultaty.
Adaptacja jest kolejną cechą charakterystyczną dla powolnego projektowania. Oznacza ona uniwersalność rozwiązań, są to metody, które nie mogą pracować w dłuższym czasie oraz takie, które, po odpowiedniej modyfikacji, mogą być ponownie wykorzystane zgodnie z potrzebami. Wytrzymałość to cecha wymagana przez użytkowników niezależnie od tego, czy jest to przedmiot z nurtu slow design, czy też nie. Rozwiązania nastawione na wytrzymałość pozwalają na długotrwałe użytkowanie przy minimalnej konieczności naprawy lub wymiany.
Nietoksyczne, a przy tym wydajne przedmioty użytkowe i ozdobne to ważny element slow design. Ich właściwości są korzystne przede wszystkim dla alergików oraz rodziców. Eliminacja groźnych substancji bądź procesów technologicznych, które zanieczyszczają lub produkują toksyny to idealne rozwiązanie w dzisiejszych czasach, kiedy to przedmioty wykonywane są szybko, tanio, bez względu na kwestie takie jak troska o środowisko czy dobro użytkowników.
Co jeszcze wyróżnia produkty i przedmioty slow design? Charakterystyczność, dzięki której nie tylko rozwija się rzemiosło regionalne, ale również sfera propagująca kulturalną, społeczną bądź środowiskową wyjątkowość oraz różnorodność.
Slow = Good
Koncepcja slow design opiera się na przyjęciu w kształtowaniu otoczenia przyjęciu postawy odpowiedzialności i troski w kształtowaniu otoczenia. Zwrócenie uwagi na skutki procesów produkcyjnych dla społeczeństwa oraz wpływ na środowisko czyni z powolnego projektowania wykraczającą poza poczucie estetyki płaszczyznę umożliwiającą zaspokajanie rzeczywistych potrzeb jednostki. Inspiracja naturą i tradycjami regionalnymi czy nietuzinkowymi, oryginalnymi przedmiotami bądź materiałami, jakie dostępne są na lokalnych rynkach to wyznaczniki slow design, czyli dobrego projektowania.
Slow = Rustic
Wiele przedmiotów, dodatków i mebli produkowanych w myśl koncepcji slow design posiada cechy stylu rustykalnego ze względu na częste nawiązania do folkloru, również regionalnego. W takich projektach twórcy największy nacisk kładą na funkcjonalność, choć wygląd mebla czy przedmiotu jest nie mniej ważny. Oprócz rustykalnych inspiracji, możemy także użyć własnej wyobraźni – recykling i redesign skutecznie nam w tym pomogą, a my będziemy mieli satysfakcję z tego, że udało nam się wykorzystać stare przedmioty w całkiem nowy, kreatywny sposób.
Slow = Positive Values
Slow design to nie tylko powolne i dokładne zagospodarowanie przestrzeni. To także świadome i przemyślane dokładnie działania, których skutki będą procentowały w przyszłości. Powolne projektowanie to również połączenie pozytywnych wartości oraz dobrego samopoczucia umiejscowione w danej przestrzeni, które przynosi długofalowe korzyści społeczeństwu i środowisku.
Slow = Comfort
Na komfort użytkowania domu czy mieszkania w głównej mierze wpływa jego wykończenie oraz wystrój. Aranżacja wnętrz powinna być zatem dokładnie przemyślanym działaniem. Dla propagatorów i miłośników slow design, oprócz samej idei, ważne jest również planowanie wydatków, a także rozsądne gospodarowanie przestrzenią domową.
Slow = Relaxation
Mieszkanie czy dom zaaranżowane w zgodzie z regułami slow design to nie tylko funkcjonalność, ale także wypoczynek oraz relaks. Na te dwa zjawiska duży wpływ mają kolory pomieszczeń, np. pastele pozytywnie nastrajają i odprężają. Koncepcja powolnego projektowania zakłada, że kolory powinny być dobrane w zależności od tego, na jaki efekt długotrwały liczymy. Naturalne odcienie i barwy ziemi uspokajają, z kolei intensywne żółcie czy czerwienie dodają energii, a ponadto inspirują do działania.