Posiadanie własnego ogrodu wiąże się z dużą przyjemnością i satysfakcją, ale także z koniecznością wytężonej pracy w nim niemal przez cały rok. Kiedy za oknem robi się szaro, a my najchętniej nie opuszczalibyśmy ciepłego wnętrza domu, wokół budynku czeka nas jeszcze mnóstwo pracy. Warto jednak odpowiednio przygotować ogród na zimę, aby wiosną móc cieszyć się zachwycającymi efektami. Jak przywitać jesień w ogrodzie?
Wszelkie czynności, jakie należy wykonać w ramach przygotowań ogrodu do zimy, powinniśmy uprzednio właściwie rozplanować. Duże znaczenie ma czas, w którym przystępujemy do prac. Niektóre z nich winno się wykonać jeszcze na początku jesieni, z innymi warto zaczekać do pierwszych przymrozków.
Początek listopada to idealny moment na generalne uporządkowanie przestrzeni w ogrodzie. Jesienne porządki powinniśmy rozpocząć od uprzątnięcia opadniętych liście z trawnika, aby zalegająca pod śniegiem warstwa ściółki nie zniszczyła naszej murawy. Gnijące liście mogą bowiem powodować rozwój chorób wywołanych przez grzyby i pleśń oraz powstawanie żółtych plam lub ubytków w trawniku widocznych wiosną. Zebrane liście możemy wykorzystać jako okrycie dla roślin, albo przeznaczyć je na kompost.
Późną jesienią wycinamy także chore pędy róż oraz dwuletnie pędy malin, które nie będą już owocowały. Należy również usunąć resztki roślin jednorocznych i zeschnięte owoce z drzew. Takie pozostałości mogą przyczynić się do rozwoju infekcji w następnym sezonie. Pierwsza połowa listopada to też ostatni moment na wykopanie bylin i cebul roślin takich jak dalie, pacioreczniki czy begonie bulwiaste.
Duże znaczenie ma również odpowiednie zabezpieczenie roślin wrażliwych i nieodpornych na mróz. Szczególnej troski wymagają pod tym względem krzewy i drzewa pochodzące z ciepłych stref klimatycznych. Bardzo istotne jest ściółkowanie. Wokół pni możemy rozsypać korę, torf bądź suche liście. Warstwa ściółki, aby moc zapewnić roślinom należytą ochronę, powinna mieć około 5 cm grubości. Taka osłona chroni przed gwałtownymi zmianami temperatury oraz wysuszającym mroźnym wiatrem.
Powinniśmy pamiętać także o przykryciu posadzonych jesienią roślin cebulowych, takich jak hiacynty, narcyzy czy tulipany. Posłużyć się możemy, podobnie jak w przypadku innych roślin, kompostem, suchymi liśćmi, korą, słomą, gałązkami iglaków lub torfem. Najlepiej rozsypać warstwę ochronną dopiero wtedy, gdy ziemia będzie lekko zmrożona. To uchroni cebulki przed gryzoniami, które często zagnieżdżają się w zbyt wcześnie rozłożonej ściółce.
Niektóre rośliny ozdobne wymagają ochrony w postaci usypanych z ziemi kopczyków, okrywających niższą część łodygi. Do takich należą przede wszystkim krzewy i pnącza takie jak: powojniki wielkokwiatowe, krzewy magnolii, hortensji ogrodowej, różaneczników, milinu i róż.
Jesień w ogrodzie to także czas okrywania roślin, zwłaszcza krzewów. Należy jednak wykonać tę czynność dopiero po pierwszych kilkudniowych przymrozkach, co pozwoli roślinom na przyzwyczajenie się do niższej temperatury. Zwróćmy jednak uwagę na to, czy materiał wykorzystany do okrycia zapewni roślinie dostęp powietrza i nie będzie chłonąć zbyt dużej ilości wilgoci. Jako otulina doskonale sprawdza się nieco archaiczna słomiana mata albo podwójną warstwa agrowłókniny.
Jeśli jesteśmy posiadaczami oczka wodnego, musimy pamiętać o jego dokładnym oczyszczeniu ze wszelkich nagromadzonych śmieci, liści, obumarłych roślin, a także roślin pływających. Aby zapewnić przetrwanie roślinom wodnym, umieśćmy je w całości pod wodą. Te, które pozostaną na powierzchni, mogą nie poradzić sobie z mrozem. Jednak, dopiero oczko wodne o głębokości większej niż metr może zagwarantować, że nasze rośliny przetrwają do kolejnego sezonu. Należy ponadto poobcinać zwiędłe części roślin otaczających zbiornik, ale warto pamiętać, że na przykład łodygi częściowo zanurzonych pałek wodnych pełnią funkcję pośrednika w wymianie gazowej między oczkiem wodnym a otoczeniem.
Nie tylko rośliny wymagają szczególnej opieki w okresie jesienno-zimowym. Zatroszczmy się także o wygląd naszego tarasu. Dobrym sposobem na zabezpieczenie drewnianych konstrukcji jest jego zaimpregnowanie właściwym preparatem, na przykład olejem chroniącym przed niszczącym działaniem niskich temperatur.
Listopad to idealny moment na wysianie nasion niektórych roślin, między innymi: pierwiosnków, ciemierników, pełników, sasanek, fiołków i tojadów, które kiełkują dopiero po przymrozkach. Jeśli pogoda jest sprzyjająca, możemy również posadzić krzewy i drzewka owocowe.
Rośliny doniczkowe rozmieszczone w ogrodzie także wymagają opieki jesienią. Wrażliwe odmiany najlepiej przenieść do szklarni lub namiotu foliowego, jeśli takimi dysponujemy. Dodatkowe okrycie roślin pozwoli im przetrwać do wiosny w korzystnych warunkach. Możemy również zgromadzić wszystkie donice w jednym miejscu, na przykład na tarasie, obficie je podlać i zabezpieczyć matą słomianą lub agrowłókniną. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest umieszczenie donic w gruncie, co ochroni przed szkodliwym wpływem niskich temperatur.
Przed nadejściem zimy warto także podjąć działania mające na celu poprawienie struktury gleby. Dobre efekty przyniesie przekopanie ziemi na rabatach i grządkach. Podczas jesiennych porządków zadbajmy o to, by dostarczyć podłożu odpowiednią ilość minerałów oraz próchnicy i zastosujmy nawozy organiczne. Oprócz wspomnianego wcześniej kompostu, dobrze sprawdzi się obornik. Jesień to jedyny okres, kiedy możemy go zastosować w ogrodzie, ponieważ, ze względu na bardzo wysoką zawartość związków mineralnych, może on spowodować uszkodzenie korzeni roślin. Strukturę gleby wzbogaci także torf oraz uniwersalne wieloskładnikowe nawozy mineralne. Jednak stosując je, należy zachować ostrożność, ponieważ nadmiar minerałów w podłożu może wywołać efekt odwrotny od zamierzonego – spowodować obumarcie rośliny.
Późną jesienią nasz ogród nie prezentuje się tak atrakcyjnie, jak jeszcze kilka miesięcy wstecz, ale w tym czasie wymaga od nas szczególnie dużo troski. Dlatego poświęćmy swój czas i włóżmy trochę wysiłku w niezbędne prace, a w kolejnym sezonie z pewnością będziemy zachwycać się pięknym i zadbanym ogrodem.