Jaki cement będzie najlepszy na zalanie fundamentów? Jak dokonać wyboru betonu, który zaważy na jakości konstrukcji domu? Na co zwrócić uwagę na etapie robót budowlanych i jak uniknąć błędów podczas stawiania fundamentów? Czy istnieje przepis na dobry beton?
CEMENT
Skrupulatne wykonanie fundamentów jest kluczowym etapem dla dalszych prac przy budowie domu, gdyż wszelkie uchybienia wpłyną niekorzystnie nie tylko na czas budowy, ale i na użytkowanie obiektu. Stawianie fundamentów jest uważane za jeden z najważniejszych elementów domu. Proces ten należy zaczynać od dokładnego dopracowania wszelkich kwestii. Do wszelkich prac związanych z fundamentami należy używać jakościowo pewnego cementu. Niewłaściwy dobór spowoduje obniżenie trwałości konstrukcji oraz powstanie wad estetycznych i, co ważniejsze, podwyższy koszty prac. Aby temu zapobiec, można w prosty sposób dokonać analizy projektu budowlanego, a także zawartych w nim informacji dotyczących rodzaju gruntu i poziomu wód gruntowych. Jest kilka sposobów wykonania domu, jednak najpowszechniej spotyka się metodę tworzenia ław fundamentowych lub płycie. Dość duża popularność ław wiąże się z łatwością ich wykonania, niskim kosztem i wysoką trwałością. Dodatkowo ławy pozwalają rozłożyć nacisk na powierzchnię, na której ma stanąć budynek. Obciążenie gruntu ścianami staje się wówczas znacznie mniejsze. Szerokość i wysokość ław powinna być ustalona na podstawie obliczeń przeprowadzonych przez projektanta. W Polsce największą popularnością cieszą się ławy betonowe, które wylewa się bezpośrednio w gruncie. W celu zwiększenia ich odporności na pękanie przy osiadaniu gruntu, zbroi się je podłużnie stalowymi prętami. Zazwyczaj zbrojenie pod budynek jednorodzinny składa się z czterech prętów ze stali żebrowanej o średnicy 12 milimetrów. Przykładowo jeśli nośność gruntu jest niezadowalająca, stosuje się ławy żelbetonowe o większej ilości zbrojenia stalowego. W przypadku lekkich budynków (np. drewnianych) można zastosować fundamenty uproszczone. Wówczas ściany fundamentowe opierają się na odpowiednio przygotowanej podsypce żwirowo piaskowej.
Przy wyborze cementu powinniśmy kierować się znakiem „Pewny Cement”. Znak ten jest przyznawany przez Stowarzyszenie Producentów Cementu. W celu otrzymania takiego certyfikatu, producent musi spełnić najwyższe wymagania normowe oraz techniczne już na etapie produkcji, konfekcjonowania i dystrybucji. Cement, który jest oznakowany logotypem „Pewnego Cementu” niewątpliwie upewnia klientów o bezpieczeństwie i daje gwarancję zakupu produktu o sprawdzonej, najwyższej jakości. W ten sposób Stowarzyszenie chroni konsumenta przed złym wyborem, gdyż cement ma znaczący wpływ na bezpieczeństwo i trwałość konstrukcji.
Składy budowlane oferują klientom wiele różnych wariantów cementu. Opakowanie produktu powinno zawierać specyfikację cementu. Wyróżniamy następujące typy:
Cement portlandzki CEM I – przeznaczony jest do zapraw tynkarskich i murarskich oraz tworzenia typowych konstrukcji betonowych. Doskonale sprawdza się wykorzystywany w budowie domów jednorodzinnych. Cement o oznaczeniach 350 i wyższych stosowane są w przypadku betonów sprężonych, zbrojnych, prefabrykatów betonowych oraz innych celów, gdzie wymagane jest osiągnięcie wysokiej wytrzymałości w krótkim czasie. Na rynku dostępny jest również cement portlandzki biały. Zawiera dodatki wybielające, dzięki czemu wykorzystywany może być do tworzenia choćby elementów dekoracyjnych.
Cement glinowy CEM II – charakteryzuje się krótkim czasem utwardzania. Po 24 godzinach od rozrobienia osiąga do 90% wytrzymałości. Doskonały więc będzie tam, gdzie zależy nam na szybkim przebiegu prac budowlanych. Wykorzystywany jest m. in. w jezdniach oraz obiektach kolejowych. Nadaje się też do budowy obiektów, które muszą być wykonane w niskiej temperaturze.
Cement hutniczy CEM III – to mieszanka klinkieru cementowego i granulowego żużla. Używa się go wówczas, gdy budowla narażona będzie na działanie wody morskiej czy bagiennej. Prawidłową wytrzymałość uzyskuje tylko wówczas, gdy w okresie twardnienia będziemy dbać by nie dopuścić do jego wyschnięcia.
Cement pucolanowy CEM IV – klinkier portlandzki wzbogacony o pucolany i siarczan wapnia. Posiada właściwości podobne do cementu hutniczego. Również wykorzystywany tam, gdzie budowla narażona będzie na działanie wód agresywnych.
Ponadto na worku z cementem możemy znaleźć szereg różnego rodzaju oznaczeń. W ramach poszczególnych rodzajów betonu wyróżnić można trzy odmiany w zależności od zawartości składników głównych innych niż klinkier – A,B i C. Cement klasyfikujemy również ze względu na jego wytrzymałość – 32,5; 42,5 oraz 52,5. Każdą z klas oznacza się też symbolami (R, N lub L) określającymi dynamikę narastania wytrzymałości wczesnej, gdzie R oznacza wysoką, N – normalną, a L – niską. Ponadto spotkać możemy oznaczenia: LH – cement o niskim cieple hydratacji. SP oraz HSR to natomiast oznaczenia odporności cementu na siarczany. NA to cement o niskiej zawartości alkaliów.
BETON
Beton jest stwardniałą mieszanką cementu, kruszywa oraz wody i domieszek. Proporcje jego składników trzeba dobrać w taki sposób, aby uzyskać jednorodna konsystencję mieszanki betonowej oraz odpowiednią szczelność betonu. Poszczególne składniki mieszanki muszą być dokładnie odmierzone, gdyż zmiana receptury może wpłynąć na jej właściwości. Jedną z najważniejszych ról pełni tutaj piasek, który powinien stanowić około 30% masy kruszywa. Odpowiednie proporcje cementu i wody zapewniają mieszance właściwą konsystencję. W przypadku, gdy potrzebujemy niewielkiej ilości betonu, jako zbiornik wystarczy np. taczka. Należy równomiernie rozprowadzić w niej warstwę piasku, a następnie cement. Łopatą bądź innym narzędziem mieszamy składniki aż uzyskają w miarę jednolitą barwę, po czym dosypujemy do nich żwiru. Kiedy komponenty suchej mieszanki zostaną ze sobą połączone, dolewamy wody i mieszamy, tak długo, aż w betoniarce ujrzymy jednolitą masę. Na ogół jednak potrzebna jest większa ilość betonu, a wówczas używa się betoniarki. Mieszając beton w betoniarce, musimy przyjąć nieco inną kolejność łączenia komponentów. W tym wypadku zaczynamy od wody, a następnie wsypujemy cement. Połączenie to stanowi zaczyn, do którego dosypujemy następnie piasku i żwiru, uzupełniając w międzyczasie wodą. Na końcu, o ile instrukcja producenta nie zaleca innej kolejności, dolewa się płynne domieszki.
Bardzo istotną dla jakości betonu kwestią jest czas mieszania betonu. Jeśli składniki będą mieszane zbyt długo, istnieje możliwość, że się rozdzielą, co znacznie obniży jakość powstałego betonu. Beton stanowi kluczowy element każdej budowli, dlatego jego wybór powinien być przemyślany. Równie ważne jak wybór odpowiedniego wariantu jest wymieszanie cementu z pozostałymi składnikami. Dlatego dopilnujmy, bo odbyło się to w sposób zapewniający uzyskanie wszystkich jego właściwości, a także by uniknąć ewentualnych pęknięć oraz innych negatywnych konsekwencji, które w przyszłości mogą przynieść znaczne straty.