Ogień to fascynujący żywioł, nad którym zwykle udaje się człowiekowi zapanować. Zdarza się jednak, że nieopatrznie zaprószony rozprzestrzenia się, w szybkim tempie zajmując konstrukcję domu. W jednej chwili właścicielowi nieruchomości grozi utrata dorobku życia. Dlatego, aby zapobiec tego typu zagrożeniom, coraz częściej wznosimy niepalne budowle.
Co to znaczy „dom niepalny”? Czy faktycznie możemy się w stu procentach zabezpieczyć przed skutkami pożaru? Czy drewniane budowle są bardziej narażone na niszczycielską siłę ognia? Takie pytania często rodzą się w głowach inwestorów, planujących budowę nieruchomości. Wprawdzie nie są oni w stanie w całości wyeliminować zagrożenia, jednak już dziś w znacznym stopniu uchronią się przed nim, stosując podczas wznoszenia domu materiały klasyfikowane jako niepalne. Bezpieczne i atestowane dają gwarancję, że w przypadku pożaru ogień nie strawi ich tak szybko, jak innych powierzchni, a mieszkańcy zyskają czas na ucieczkę i wezwanie pomocy.
KLASYFIKACJA NIEPALNOŚCI
Jak rozpoznać produkt niepalny? Otóż etykiety bądź karty techniczne takich tworzyw zawierają specjalną informację o klasyfikacji euroklasy, czyli w jakim stopniu dany materiał reaguje na ogień. Sposób badania oraz opisywania zjawiska jest identyczny w całej Europie, a zatem jednakowa klasyfikacja obowiązuje w wielu sąsiadujących z Polską krajach. Główne kryterium tworzy klasa podstawowa, informująca, jak dany materiał przyczynia się do rozwoju ognia. Te najbezpieczniejsze oznacza się symbolem A1, następnie A2, B, C, D, E oraz F. Dodatkowo uwzględnia się dwie inne klasy, takie jak zdolność do wytwarzania dymu (s1, s2 i s3) oraz kropel ognia (d0, d1 i d2). Dotyczą one materiałów oznaczonych od A2 do D i informują o możliwości wystąpienia współtowarzyszących pożarowi zagrożeń. Powszechnie wiadomo, że dym jest nierzadko przyczyną zatruć i utrudnia drogę ewakuacji oraz akcję ratunkową. Natomiast płonące krople grożą poparzeniem skóry i przenoszeniem się ognia z jednego punktu do drugiego. Dla klasy E nie podaje się oznaczeń odnoszących się do ilości wytwarzanego dymu, a materiały euroklasy F cechują się łatwopalnością, więc nietrudno domyślić się, iż szybko trawi je ogień.
NIEPALNY PLAN
To, gdzie zastosować materiały niepalne, budując bezpieczny dom, zaplanujmy już na etapie tworzenia projektu. Ważne, by uwzględnić strategiczne miejsca, takie jak elementy konstrukcji nośnej budynku, czyli ściany zewnętrzne, więźbę dachową (zwłaszcza drewnianą), stropy, niekiedy także drzwi zewnętrzne bądź przegrody wewnętrzne. Od nich bowiem zależy, jak długo budowla będzie się opierać ogniowi, umożliwiając człowiekowi reakcję na zagrożenie. Warto pokusić się o zakup skrzydeł stalowych, które doskonale sprawdzą się również między częścią mieszkalną a kotłownią bądź garażem. Podobnie rzecz ma się w przypadku ścian wewnętrznych w domach z naturalnego surowca, jakim jest drewno. Odpowiednio wykonana izolacja, np. z płyt gipsowo-kartonowych, zapewni im większą trwałość i odporność na ogień. Zwiększeniu bezpieczeństwa mieszkańców służy także wykonanie stropów z materiałów niepalnych, szczególnie nad garażem czy kotłownią, a także międzykondygnacyjnych.
ODPORNA ŚCIANA
Każdy etap budowy rządzi się swoimi prawami i wymaga użycia innego rodzaju budulca – to jasne. Nie każdy jednak wie, że zastępując niektóre palne materiały odpornymi na ogień odpowiednikami, zwiększymy kilkakrotnie bezpieczeństwo swoje oraz innych mieszkańców domu. I tak, w roli ścian doskonale sprawdzą się silikaty, ceramika, beton komórkowy czy keramzytobeton, które charakteryzują się wysoką odpornością na ogień. W związku z tym, w zależności od rodzaju tworzywa, opiera się ono żywiołowi nawet przez kilka godzin. Za przykład może posłużyć przegroda o grubości 18 cm wykonana z silikatów, której pożar nie pochłonie aż przez 4 godziny. Dodatkowo ścianę możemy ocieplić skalną wełną mineralną, cechującą się odpornością na temperaturę powyżej tysiąca stopni Celsjusza, bądź niepalnymi płytami gipsowo-kartonowymi, co zapewni jeszcze większe bezpieczeństwo. Tynki wewnętrzne wykonajmy zaś z gipsowej lub cementowo-wapiennej masy. Jako materiał zewnętrzny poleca się natomiast cegłę licową, klinkierową, wapienno-piaskową bądź tynk cementowo-wapienny.
STROPY I DACH
Materiały niepalne cieszą się ogromną popularnością również jako budulec stropów. Często wybiera się więc konstrukcje monolityczne lub gęstożebrowe. Jeśli od góry wykończymy je suchym jastrychem, a od dołu płytami gipsowo-kartonowymi o zwiększonej odporności na ogień, uzyskamy bezpieczny element budowli. Pamiętajmy też, iż drewniana więźba dachowa otrzyma cechy niepalnej, jeśli odpowiednio zaimpregnujemy jej komponenty, np. metodą ciśnieniową. Dzięki temu preparat wchłonie się głęboko w strukturę surowca, gwarantując najlepszą ochronę przed niszczącym żywiołem. Znawcy tematu użyją też belek stropowych wykonanych z drewna klejonego bądź o dużych przekrojach lub takich, które poddane zostały suszeniu komorowemu i wielokrotnemu struganiu. Dzięki takim zabiegom materiał staje się niemal idealnie gładki, a płomień „ślizga się” po jego powierzchni.
Dach, którego nie strawi przez długi czas ogień, to niezwykle ważny komponent bezpiecznego domu. Najlepiej więc jego powierzchnię pokryć dachówką ceramiczną, betonową, łupkiem bądź blachą. Odradza się zaś stosowanie bitumicznych wariantów, papy czy drewnianych gontów, które – choć efektownie się prezentują – to w pierwszej kolejności zostaną pochłonięte przez ewentualny pożar.
POD KONTROLĄ
Współczesne domy niepalne to nie tylko odporne na działanie ognia materiały, ale także systemy chroniące i kontrolujące przed niebezpiecznym żywiołem. Do takich zaliczymy z pewnością znane od dawna piorunochrony, czyli instalacje odgromowe, które w momencie uderzenia pioruna przechwytują prąd, odprowadzając go do ziemi. Tym sposobem nie jesteśmy narażeni na ewentualny pożar wywołany niebezpiecznym żywiołem. Równie pomocne okazują się też być wszelkie czujki podłączone do centrali, które w momencie wykrycia, np. dymu, uruchamiają alarm. Takie rozwiązania budują poczucie bezpieczeństwa mieszkańców nieruchomości i doskonale wpisują się w ideę inteligentnego domu.
Zbudowanie w stu procentach niepalnej nieruchomości to póki co fikcja. Możemy jednak zbliżyć się do ideału, stosując materiały przetestowane i zakwalifikowane jako wysoce odporne na działanie płomieni. Dzięki nim mamy szansę poczuć się bezpiecznie, a w razie wybuchu pożaru zyskamy czas na ewakuację i wezwanie pomocy.