Człowiek powinien zawsze żyć w symbiozie z naturą. Natura była, jest i będzie nieodzownym czynnikiem prawidłowego funkcjonowania każdego organizmu. To przecież z niej tak naprawdę człowiek się wywodzi i w niej ma swoje korzenie. Powoduje to, że szczególnie w dzisiejszych czasach, w świecie pełnym zgiełku i pośpiechu, każdy z nas potrzebuje chwil wyciszenia i relaksu. Najłatwiej jest to osiągnąć w otoczeniu natury. Może właśnie dlatego tak popularne jest zastosowanie naturalnych produktów w miejscach, gdzie najczęściej przebywamy, czyli w naszych domach i mieszkaniach.
Znajdujące się w naszym otoczeniu drewno, kamienie i rośliny sprawiają, że w danym miejscu czujemy się dobrze. Spośród tych naturalnych elementów najwięcej ciepła nadaje wnętrzu właśnie drewno. Przyczynia się to do tego, że drewniane podłogi, drzwi i okna były, są i będą zawsze modne, pomimo nieustannie zmieniających się trendów i ciągłych poszukiwań projektantów oraz architektów. Jednym z dominujących elementów mających wpływ na wygląd wnętrza mieszkania jest podłoga. Na rynku znajduje się bardzo wiele rodzajów podłóg drewnianych, wykonanych z wielu gatunków drewna, w różnych technologiach. Różnią się one od siebie wyglądem, właściwościami i oczywiście cenami. Obecnie do najpopularniejszych podłóg drewnianych należą:
• podłogi z litego drewna, w których wyróżniamy: tradycyjny parkiet, lite deski podłogowe oraz tzw. podłogi przemysłowe (zwane również Avangard lub industrialne)
• podłogi wielowarstwowe, wykończone z warstwą wierzchnią drewna szlachetnego o grubości powyżej 3 mm, do których zaliczają się parkiety dwuwarstwowe oraz trójwarstwowe – zwane również panelami drewnianymi. Do podłóg drewnianych nie zalicza się tych, które nie mogą podlegać renowacji przez szlifowanie i ponowne lakierowanie, bądź olejowanie np. paneli laminowanych oraz fornirowanych na płycie HDF, MDF, LDF i wiórowej. Są to podłogi drewnopochodne jednorazowe.
Podłogi z litego drewna
W dalszym ciągu do najpopularniejszych podłóg należą tradycyjne podłogi lite, przyklejane do podłoża. Należy je potem oczywiście cyklinować oraz wykończyć wg uznania, czyli lakierować, woskować bądź olejować. Występują one w wielu rodzajach i wymiarach. Najczęściej spotykane to:
• parkiety, czyli elementy o szerokości 5-7 cm oraz długości do 60 cm;
• deski podłogowe, czyli elementy o szerokości powyżej 8 cm (najczęściej występują w szerokości 9 oraz 12 cm oraz długości od 45 do 200 cm);
• podłogi Avangard zwane również przemysłowymi lub industrialnymi, czyli elementy o szerokości 1,5-2,5 cm i długości 20-30 cm.
Wśród parkietów oraz desek podłogowych, oprócz rodzimego dębu, buka i jesionu, a ostatnio także akacji, bardzo duża popularnością cieszą się gatunki egzotyczne. Ich ceny są obecnie bardzo zbliżone do cen gatunków krajowych, a bywa że są nawet niższe - jeśli porównujemy zbliżony rozmiar i klasę drewna. Oprócz aspektów estetycznych ich zaletą jest w większości przypadków wyższa twardość i mniejszy tzw. współczynnik skurczu. Warto pamiętać, że podłogi z drewna litego mają wiele zalet. Jedną z nich jest długa żywotność (możliwość wielokrotnego odnawiania-cyklinowania). W gatunkach egzotycznych, gdzie twardość bywa większa od dębu o nawet 50%, w zależności od intensywności użytkowania, żywotność może sięgać nawet do kilkuset lat.
Parkiety lite dają nam również większe możliwości kompozycji. Można je układać na wiele sposobów np. na tzw. mijankę (deskę pokładową), jodełkę, kwadraty i wiele innych wzorów, a także wykonywać różnego rodzaju, intarsje, bordiury oraz łączyć z innymi materiałami ceramicznymi, stalowymi i tworzywami.
Coraz częściej - ze względów estetycznych, użytkowych i ekonomicznych stosowane są tzw. parkiety przemysłowe. Występują one w tych samych grubościach co deski podłogowe (14/15 mm), aczkolwiek ze względu, iż nie mają pióro-wpustu, można je cyklinować praktycznie w całej grubości. Dzięki temu ich żywotność jest nawet dwukrotnie większa niż innych materiałów podłogowych. Powoduje to, że materiał ten dosyć powszechnie stosowany jest w miejscach o dużym natężeniu ruchu.
Podłogi wielowarstwowe
Podłogi warstwowo klejone, wykończone, czyli tzw. drewniane panele podłogowe dzielą się na podłogi dwuwarstwowe, służące do przyklejania do podłoża, oraz podłogi trójwarstwowe, które zwykle montuje się na pływająco, ale również mogą być klejone do podłoża. Ich główną zaletą jest bardzo szybki montaż. Spowodowane jest to tym, iż są już polakierowane, więc odpada cały proces cyklinowania i lakierowania. Co więcej, koszt ułożenia oraz potrzebnej chemii jest niższy niż w przypadku podłóg litych. Podłogi warstwowe, ze względu na swoją konstrukcję klejenia krzyżowego są stabilniejsze od podłóg z litego drewna. Wobec tego często polecane są na ogrzewanie podłogowe. Minusem podłóg trójwarstwowych, montowanych na pływająco, jest ich akustyka (dźwięk stukania podczas chodzenia). Klejenie ich do podłoża pozwala zlikwidować charakterystyczne dla paneli stukanie. Podłogi warstwowe w zależności od metody montażu, stopnia zużycia oraz użytego sprzętu mogą podlegać jedno lub nawet kilkukrotnej renowacji, ale ich trwałość/żywotność jest mniejsza od podłóg litych.
Podłogi trójwarstwowe mają najczęściej min. 14 mm grubości, szerokość powyżej 100-250 mm i długości 1200-2200 mm. Na warstwie wierzchniej najczęściej znajdują się 2 lub 3 rzędy klepek ułożonych na mijankę. Podłogi te mogą posiadać tradycyjny pióro wczep lub system łączenia bezklejowego na zatrzask. Najczęściej montowane są na podkładzie z pianki, korka czy płyty LDF, ale można je także kleić do podłoża.
Podłogi dwuwarstwowe - to produkt pośredni między podłogami wielowarstwowymi i parkietami litymi. Mogą być montowane wyłącznie poprzez klejenie do podłoża, a więc nie występuje w nich problem stukania. Podobnie jak podłogi wielowarstwowe są dosyć stabilne. Najczęściej mają grubość 10-12 mm i szerokość 7-9 cm oraz długość 40-100 cm. Na warstwie wierzchniej posiadają jedną klepkę. Na warstwę licową podłóg warstwowych używane są podobne gatunki drewna jak przy podłogach litych. Dolne warstwy zrobione są z drewna niskiej jakości i ze względu na niewielki udział szlachetnego drewna w całej grubości panela - ich cena jest często niższa niż litych odpowiedników.
Drewno egzotyczne
Ze względu na ciekawą estetykę podłóg, wykonanych z egzotycznych gatunków drewna i coraz szerszą ich dostępność, klienci często zadają sobie pytanie czy drewno egzotyczne sprawdza się w naszej strefie klimatycznej? Niestety w tym temacie panuje na rynku dosyć duża dezinformacja, a nawet powielane są nieprawdziwe informacje, dotyczące właściwości tych gatunków. O tym, czy drewno będzie się sprawdzać jako materiał podłogowy, w głównym stopniu świadczy jego twardość oraz stabilność. Twardość jest pochodną gęstości drewna i dane na temat gęstości poszczególnych gatunków są łatwo dostępne nie tylko w fachowych materiałach naukowych, ale także dosyć łatwo osiągalne w internecie. Kurczliwość tj. podatność na zmiany liniowych rozmiarów drewna (jego objętości) na skutek zmian wilgotności powietrza - to także powszechnie dostępne dane charakterystyczne dla każdego gatunku drewna, wyznaczane naukowo poprzez bardzo nieskomplikowane badania. Analizując te dane można powiedzieć, że większość gatunków egzotycznych (ale nie wszystkie) powszechnie używanych do produkcji podłóg, ma większą twardości oraz mniejszą kurczliwość niż krajowe gatunki drewna. Takie gatunki jak np. Merbau, Teak, Iroko, czy Doussie mają mniejszy współczynnik skurczu (będą się mniej „rozsychać”) - nawet dąb europejski, który w obiegowej opinii postrzegany jest za jeden z najstabilniejszych gatunków. Podobnie do dębowych „pracują”(kurczą się i pęcznieją) podłogi z: Jatoby, Lapacho czy Tauari. Niektóre gatunki „pracują” w podobnym stopniu jak buk, np.: Badi i Kempas. W takim razie można byłoby zastanowić się nad pytaniem dlaczego niekiedy możemy spotkać się z obiegową opinią, że gatunki egzotyczne nie sprawdzają się najlepiej w naszych warunkach klimatycznych?
Spowodowane jest to kilkoma czynnikami. Jednym z nich jest używanie produktów i technologii montażu niedostosowanych do ich rozmiarów oraz właściwości. Podłogi egzotyczne występują najczęściej w większych rozmiarach niż parkiety krajowe, a także ich drewno ma większą gęstość, co potencjalnie powoduje większe naprężenia w drewnie podczas jego użytkowania. W związku z tym podłoże, jak również użyty klej pod te podłogi, powinny być mocniejsze niż te, które są stosowane do gatunków krajowych. Z tego samego powodu beton powinien być równy i spójny, a także dobrze zagruntowany profesjonalnym środkiem gruntującym, a użyty klej z grupy o najwyższych parametrach wytrzymałościowych - tzn. poliuretanowy dwuskładnikowy. Wytrzymałość betonu musi być bezwzględnie zbadana przed montażem przez parkieciarza i w razie wątpliwości poprawiona.
Gatunki egzotyczne w swoim składzie posiadają wiele substancji garbnikowych, barwnikowych, oleistych a także przeciwutleniaczy, co czyni je wyjątkowymi pod względem wyglądu, ale obliguje do zastosowania się wobec pewnych zaleceń. Powoduje to, że nie zawsze grunty i lakiery używane do dębu będą sprawdzać się przy tych gatunkach. W celu uniknięcia problemów z lakierowaniem zaleca się używanie gruntów odcinających lub wykonywanie próby lakierowania przed przystąpieniem do zasadniczej operacji.
Co zatem wybrać na naszą podłogę?
Pierwszym kryterium przy doborze powinien być własny gust. Wybrane drewno powinno się Państwu po prostu podobać pod względem estetycznym. Należy pamiętać, iż podłoga jest największym meblem w Państwa domach i decyduje o charakterze pomieszczeń, więc to do niej należy dobierać pozostałe elementy wyposażenia. Na tle dostępnych na rynku gatunków ciekawie wypadają wspomniane materiały egzotyczne, gdyż drewna te występują w wielu kolorach i odcieniach, ich słój jest zróżnicowany a oglądany pod różnym kątem mieni się. Kolejny aspekt, na który należy zwrócić uwagę to miejsce w którym chcemy ułożyć drewno. Jeżeli będzie to miejsce o dużym natężeniu ruchu lub intensywnym użytkowaniu, np. korytarz czy salon, należy wybierać podłogi o wysokiej gęstości/twardości. Można także zastosować tam podłogę z dużej ilości elementów, np. parkiet przemysłowy. Wielość elementów pozwoli niejako „ukryć” wizualnie ewentualne uszkodzenia i zabrudzenia. Podczas wyboru należy także wziąć pod uwagę aspekt kurczliwości poszczególnych gatunków drewna. Jeśli bardzo nie lubimy szczelinek, pojawiających się w parkiecie w czasie niskiej wilgotności powietrza, a więc zimą, to powinniśmy zdecydowanie wybierać pośród gatunków najstabilniejszych - czyli o najmniejszym współczynniku skurczu. Wielkości klepek/desek powinna być dopasowana do wielkości pomieszczenia, lecz przy wyborze należy pamiętać, że czym większe elementy, tym ewentualne szczeliny też będą większe - w wypadku niskiej wilgotności powietrza w pomieszczeniu.
Drewniana podłoga tworzy klimat domu i jest jego prawdziwą ozdobą. To ona w znacznej mierze stanowi o charakterze i stylu pomieszczeń, a przez to decyduje o tym jak czujemy się w danym wnętrzu.