Moda na zdrowy styl życia, bycie fit oraz śledzenie najnowszych trendów racjonalnego odżywiania jest w naszym kraju coraz bardziej dostrzegalna. W tym momencie można sobie zadać pytanie, czy to moda, czy prehabilitacja – troska o swoje zdrowie i życie, czyli działania, które zapewnią nam pełną sprawność fizyczną i umysłową do sędziwego wieku.
Jak zacząć?
Na rynku w ostatnich latach pojawiło się wiele poradników, kanałów na YouTube, programów telewizyjnych, gdzie prezentowane są gotowe rozwiązania zapewniające powrót do dawnej sprawności i szczupłej sylwetki – niestety, nie dla wszystkich będą one odpowiednie. Nie można porównać sprawności dwudziestolatka do możliwości ruchowych pani po pięćdziesiątce. Inne potrzeby żywieniowe określonych grup osób sprawiają, że każdy jadłospis staje się indywidualny.
Kim jest trener personalny?
Wielu z nas osobę trenera personalnego kojarzy z luksusowym życiem gwiazd dbających o swoje sylwetki. Słyszy się, że aktorka XY schudła 30 kilogramów i zawdzięcza to współpracy z indywidualnym trenerem. Jeśli mamy problemy ze zdrowiem – idziemy do lekarza. Gdy chcemy zrzucić zbędne kilogramy i wcisnąć się w ulubione spodnie, które nosiliśmy jeszcze bez problemu w ubiegłe wakacje – szukamy pomocy dietetyka, aby doradził nam jak skomponować odpowiednią dietę. Podobna zasada powinna obowiązywać w temacie aktywności fizycznej. Dobry trener personalny oceni nasz stan zdrowia i stworzy właściwy program treningowy, który będzie nie tylko skuteczny, ale przede wszystkim bezpieczny dla naszych mięśni, stawów oraz kręgosłupa. Nie jest to usługa luksusowa, pozostająca poza naszym zasięgiem, lecz inwestycja w zdrowie i szeroko pojętą sprawność.
Trener personalny, komponując odpowiedni dla nas plan treningowy, powinien wziąć pod uwagę:
• Płeć – podstawowe różnice w budowie ciała, wydolności, sile mięśni i poziomie tkanki tłuszczowej.
• Wiek – wraz z upływem lat nasze mięśnie, stawy, układ kostny tracą na sprawności i elastyczności. Im jesteśmy starsi, tym nasz organizm potrzebuje dużo więcej uwagi i troski podczas wprowadzania wysiłku fizycznego.
• Dotychczasową aktywność (sporty uprawiane w przeszłości) – nasz organizm posiada pamięć mięśniową – dużo łatwiej jest wdrożyć poszczególne jednostki treningowe u osoby, która nawet dawno temu miała do czynienia z regularnym wysiłkiem fizycznym. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę rodzaj pracy wykonywanej przez podopiecznego (siedząca lub fizyczna).
• Choroby, schorzenia, urazy, kontuzje – jeżeli nie mamy wystarczającej wiedzy co do naszego stanu zdrowia, przed rozpoczęciem właściwego treningu należy udać się do lekarza. Warto wykonać podstawowe badania – morfologię krwi, analizę hormonów, diagnostykę moczu. Jeżeli mamy jakiekolwiek niepokojące bóle kostne i stawowe, zasięgnijmy porady ortopedy, który zleci przeprowadzenie właściwych badań.
• Somatotyp budowy ciała – to jak wyglądamy jest w dużej mierze uwarunkowane genetycznie. Ektomorfik, z natury bardzo szczupły i wysoki, posiadający trudność nabierania masy mięśniowej, będzie miał zupełnie inaczej konstruowany trening niż jego przeciwieństwo – osoba o budowie endomorficznej, niższego wzrostu, z tendencją do nabierania tkanki tłuszczowej.
• Indywidualne preferencje podopiecznego – należy pamiętać, że trening powinien być przede wszystkim atrakcyjną formą spędzania czasu. Osoba ćwicząca musi czerpać ze spotkania z trenerem przyjemność, dobrą energię, a na pewno nigdy nie może się nudzić.
Trener personalny – poza kwestią dobrania właściwego planu treningowego i stałym monitorowaniem efektów – powinien zapewnić najwyższy poziom motywacji do ćwiczeń. Już sam fakt, że jesteśmy umówieni z trenerem sprawia, że nie opuszczamy treningów. Mamy zaplanowane konkretne terminy i godziny ćwiczeń, indywidualnie dostosowane do rozkładu dnia oraz kalendarza, a także – w razie konieczności – możliwość modyfikacji ustaleń. Zazwyczaj zależy nam na tym, aby nie zawieść trenera, więc na zajęcia uczęszczamy regularnie. Rezultatów, jakie dają indywidualne ćwiczenia, nie jest w stanie zapewnić nam żaden karnet w klubie fitness – niestety, często ambitny plan kończy się już na etapie jego zakupu. Chyba nie trzeba podkreślać, że są to wówczas pieniądze wyrzucone w błoto. Niewykorzystany abonament, czyli strata pieniędzy oraz deficyt zysków odbije się negatywnie na naszym samopoczuciu.
Kolejną zaletą współpracy z trenerem personalnym jest zdobywanie oraz wcielanie w życie wiedzy, jak właściwie wykonywać poszczególne ćwiczenia. Poprawna technika to klucz do efektywnych, a przede wszystkim bezpiecznych treningów. Ma ogromne znaczenie zwłaszcza w przypadku osób cierpiących na jakąś chorobę, otyłych bądź wychodzących z jakiegokolwiek urazu. Wówczas współpraca ze specjalistą jest niezbędna, aby powrócić do dawnej sprawności. Naśladując treningi widziane w Internecie czy telewizji, ryzykujemy kontuzjami i stanami zapalnymi mięśni i stawów, wynikającymi z niewłaściwego wykonywania ćwiczeń. Współpracę z trenerem osobistym można wobec tego potraktować jako lekcje wprowadzające do samodzielnego trenowania. Pod czujnym okiem instruktora nabierzemy poprawnych nawyków, zapoznamy się ze sprzętem dostępnym w klubie fitness, dowiemy się, w jaki sposób pracować na maszynach w siłowni, jak prawidłowo podnieść sztangę, unosić hantle i wykonywać podstawowe ćwiczenia funkcjonalne. Warto także pomyśleć o zatrudnieniu trenera personalnego, jeśli planujesz udział w jakichkolwiek zawodach amatorskich (maraton, triathlon, zawody pływackie itp.).
Trener stworzy plan ćwiczeniowy, który zaowocuje optymalną formą podczas dnia zawodów. Skutki wzięcia udziału w maratonie bez odpowiedniego przygotowania niekorzystne odbiją się na naszym zdrowiu, dlatego trzeba podjąć właściwe działania z odpowiednim wyprzedzeniem czasowym. Należy też pamiętać, że kluczem do sukcesu jest – obok treningu – właściwie zbilansowana dieta. Jadłospis powinien zawierać odpowiednie proporcje makroskładników – białka, tłuszczów, węglowodanów oraz być bogaty w niezbędne witaminy, makro i mikroelementy. Trener personalny, nawet jeśli z wykształcenia nie jest dietetykiem, posiada niezbędną wiedzę, która pomoże realnie szybko osiągnąć założone cele treningowe.
Rozważając powyższe argumenty, można zweryfikować swoją opinię, czy współpraca z trenerem personalnym to moda, czy odpowiedzialne podejście do własnego zdrowia. Jeżeli jesteś zmęczony podejmowaniem kolejnych prób, które nie przynoszą oczekiwanych efektów i sam nie wiesz, gdzie popełniasz błąd – przestań tracić czas i energię. Często drobne modyfikacje w dotychczasowym jadłospisie bądź wprowadzenie poprawek w planie treningowym sprawią, że pierwsze zmiany dostrzeżesz już po miesiącu. Każdy z nas jest inny, dlatego warto zaufać specjaliście i rozpocząć nowe, zdrowe, aktywne życie.
Anna Matusik
Trener personalny i dietetyk. Absolwentka SGGW i AWF w Warszawie. Jej pasją jest dietetyka sportowa oraz kliniczna. Swoich podopiecznych otacza opieką zarówno trenerską, jak i w zakresie doradztwa żywieniowego, gdyż jak twierdzi połączenie aktywności fizycznej i racjonalnej diety to jedyna droga do osiągnięcia celu. Motto: "Dobry trener nigdy nie przestaje zgłębiać swojej wiedzy."