Dla jednych – cuda nowoczesnej techniki, dla innych – przereklamowane nowinki. Samochody elektryczne uchodzą za niezwykle ekonomiczne środki transportu, jednak wielu miłośników klasycznej motoryzacji zapatruje się na tego typu pojazdy z pewną ostrożnością. Niektórzy twierdzą, że auta napędzane energią elektryczną nigdy nie będą w stanie zająć miejsca samochodów z silnikiem spalinowym. Czy rzeczywiście społeczeństwo pozostanie wierne tradycyjnym modelom, czy zwróci się ku bardziej nowatorskim rozwiązaniom i zachwyci elektrycznymi pojazdami, które podbijają amerykański i japoński rynek?
Samochody elektryczne (z języka angielskiego BEV – Battery Electric Vehicle) są pojazdami o napędzie akumulatorowym, wykorzystującym wyłącznie energię elektryczną zgromadzoną w bateriach. Wielu uważa, że auta elektryczne to wynalazek ostatnich dekad, jednak historia tego typu samochodów sięga korzeni motoryzacji. Pierwszy pojazd wykorzystujący energię elektryczną powstał na początku XIX wieku. Był to powóz skonstruowany przez Roberta Andersa, natomiast już w 1835 roku holenderski profesor, Sibrandus Stratingh Groningen zaprojektował pierwszy samochód elektryczny. Technologia wehikułów napędzanych prądem prężnie rozwijała się aż do XX wieku, kiedy zostały wyparte przez pojazdy z silnikiem spalinowym. Obecnie auta elektryczne powróciły do łask, stając się jednym z symboli XXI wieku.
„Zielone pojazdy”?
Powszechnie mówi się o samochodach elektrycznych jako o pojazdach w pełni ekologicznych, jednak teza ta bywa niejednokrotnie poddawana w wątpliwość. Rzeczywiście, tego typu pojazdy same w sobie produkują znikomą ilość zanieczyszczeń, jednak ich akumulatory doładowywane są energią, która niejednokrotnie produkowana jest z paliw kopalnych, a więc surowców zupełnie nieekologicznych. Podczas ich spalania do atmosfery wydzielają się duże ilości dwutlenku węgla. Samochody BEV są w pełni nieszkodliwe dla środowiska, wyłącznie jeśli energia napędzająca je pochodzi ze źródeł odnawialnych. Dodatkowo, w procesie produkcji pojedynczego auta napędzanego energią elektryczną wykorzystuje się znacznie więcej surowców niż w przypadku samochodów o silniku spalinowym.
Zalety samochodów elekrycznych
Znaczącą zaletą samochodów typu BEV jest fakt, iż ich silniki nie wydają dźwięków podczas pracy. Auta poruszają się zatem niemal bezgłośnie. Ponadto, silnik samochodu elektrycznego charakteryzuje się prostszą budową oraz wysokim momentem obrotowym. Płynna regulacja obrotów sprawia, że można zrezygnować z tradycyjnej skrzyni biegów. Dodatkowo, silnik napędzany elektrycznie potrafi odzyskać część energii utraconej w momencie hamowania, a podczas postoju w korku nie zużywa prądu. Istotną kwestię stanowią także koszty związane z użytkowaniem pojazdu elektrycznego. Eksploatacja auta BEV jest tańsza w porównaniu do tradycyjnego samochodu z napędem spalinowym. Posiadaczy pojazdów elektrycznych nie dotyczą bowiem wydatki związane między innymi z wymianą płynów eksploatacyjnych, świec czy przewodów zapłonowych. Bardzo atrakcyjny wydaje się również koszt jazdy autem BEV. Szacuje się, że za przebycie nim 100 km zapłacimy zaledwie 6-8 zł.
Wady samochodów elektrycznych
Niestety, jak w przypadku niemal każdego wynalazku, samochody elektryczne niepozbawione są wad. Jedną z nich jest wysoki koszt produkcji pojazdu. Auta BEV nie posiadają tak przestrzennych wnętrz, jak tradycyjne z powodu konieczności zmieszczenia w nich akumulatorów. Ze względu na duży ciężar baterii, ładowność i przestrzeń bagażnika jest niewielka. Kolejnym problemem ciągle pozostaje stosunkowo niska wydajność akumulatora, a co za tym idzie, niewielki zasięg kilometrowy (maksymalnie do 200 km), który zmniejsza się jeszcze bardziej wraz ze zużywaniem się baterii, a także podczas korzystania z ogrzewania bądź urządzeń elektrycznych. Ponadto, duży wpływ na działanie akumulatora wywiera temperatura otoczenia. Przy ujemnych temperaturach pojemność baterii spada nawet o połowę. Poważnym utrudnieniem dla użytkowników aut BEV jest znikoma infrastruktura, a więc brak terminali szybkiego ładowania, umożliwiających dalszą podróż.
Ciągłe innowacje
O wydajności samochodu elektrycznego decyduje bateria, dlatego nieustannie trwają pracę nad udoskonalaniem tego elementu. W ostatnim czasie japońscy naukowcy prowadzą działania mające na celu opracowanie innowacyjnego typu baterii litowo-powietrznych, nazywanych „oddychającymi”, w których katoda została zastąpiona powietrzem. Akumulatory te mają zagwarantować trzykrotnie dłuższy czas pracy niż standardowe, obecnie wykorzystywane baterie litowo-jonowe, które umożliwiają przebycie dystansu wynoszącego maksymalnie około 200 km. Zastosowanie nowego ogniwa wydłuży go nawet do 480 km. Aby stać się kierowcą auta napędzanego energią elektryczną, nie jest konieczny zakup nowego modelu. Obecnie możliwa jest również konwersja samochodów spalinowych na elektryczne, którą warsztaty coraz częściej oferują jako standardową usługę. Osobom nie do końca przekonanym do aut typu BEV koncerny samochodowe proponują rozwiązanie pośrednie – auta hybrydowe wyposażone zarówno w silnik spalinowy, jak i elektryczny.