Ponad tysiącletnia tradycja wykonywania tego szlachetnego dzieła sztuki użytkowej gwarantuje doskonałość i możliwość dobrania takiego dywanu, który będzie doskonale odzwierciedlał nasze upodobania czy charakter. Rozwinęła się ona prawdopodobnie w ramach zaspokojenia potrzeby ochrony przed zimnem na terenach Azji Środkowej, gdyż było to rozwiązanie wygodniejsze od użycia kożuchów z owczej skóry. Obecnie jednak dywany utraciły swoją pierwotną funkcję, stały się natomiast piękną, wyszukaną ozdobą wnętrza.
Pochodzenie dywanów jest najczęściej określone przez nazwę miejsca, z którego się wywodzą. Tradycyjne motywy i barwy na dywanach są ściśle związane ze zwyczajami danego regionu czy grupy etnicznej. Dzięki temu stanowią tak różnorodne źródła piękna.
Dywany perskie to m. in. Baktjar, Gabbeh, Kerman, Tebriz. Współczesny Iran z dumą kultywuje tradycje przodków w sztuce tkania dywanów i barwiarstwa. We wzornictwie wykorzystywane są najczęściej „symetryczne węzły tureckie”( przez tkaczy tureckojęzycznych) oraz „asymetryczne węzły perskie”(przez tkaczy perskojęzycznych). Iran jest krajem, przez który przebiegał „Jedwabny szlak”. Dzięki niemu towary i idee mogły przemieszczać się od Zachodu na Wschód oraz rozpowszechniać się wśród całego narodu. Patrząc na te historyczne wydarzenia, nie możemy jednak dywanów perskich traktować jak synonimu dywanów orientalnych. Choć dywany perskie są wspaniałe, a sztuka ich tkania należy do najznakomitszych na świecie, nie należy ich mylić z dywanami orientalnymi.
Dywany turkmeńskie, takie jak Tekke, Czaudor czy Salor są przykładami stylu bucharskiego. Dywany te wyróżnia osnowa wełniana z powtarzającymi się motywem słonia (göl). Dominującymi kolorami jest cała paleta od purpury do ciemnego brązu. Turkmeńskie dywany wytwarza się m.in. w Uzbekistanie, w Turkmenistanie czy Afganistanie.
Dywany północnoafrykańskie pochodzą z Maroka, Tunezji i Egiptu. Dywany z Tunezji są dość młode: ręczne tkanie kobierców rozpoczęto tutaj w XIX wieku. Wykonywane w Kaiurouan dywany w stylu tureckim posiadają wzory geometryczne oraz intensywne kolory. Często także dywany wykonuje się z niebarwionej wełny w różnych odcieniach. Marokańskie dywany mają ponad 200-letnią historię. W trendach ręcznie tkanych dywanów królują motywy tureckie i perskie w intensywnych kolorach. Dywany egipskie to północnoafrykańskie rękodzieła, których historia sięga panowania dynastii Mamluk (1250- 1517). Dywany Mamluk posiadają duże wzory geometryczne w intensywnych kolorach. Dywany Kair to rękodzieła z XVI, XVII oraz XVIII wieku. Tkane były we wzornictwie perskim: palmetami, arabeskami i medalionami. Obecnie w Egipcie produkuje się dywany we wzory perskie o długim włosiu wełnianym lub dywany jedwabne. Historia dywanów europejskich rozpoczęła się już w XI wieku po krucjatach.
Stosowanie wzorów tureckich, turkmeńskich, indo-perskich stało się codziennością w fabrykach francuskich, irlandzkich, hiszpańskich czy angielskich. Mimo różnic w użyciu materiałów i stosowanych wzorów, dywany europejskie łączyła wspólna cecha – wszystkie tkane były przy zastosowaniu węzłów symetrycznych. Obecnie, jedynie w Hiszpanii oraz w Wielkiej Brytanii kontynuuje się tradycje ręcznego tkania dywanów.
Oprócz dywanów perskich, europejskich, północnoafrykańskich i turkmeńskich, wśród ręcznie tkanych dzieł możemy wyróżnić dywany: Afgan, pakistańskie, Beludż, kaukaskie, indyjskie, tybetańskie, tureckie, chińskie i turkiestańskie. Rękodzielnictwo to trudna sztuka, wymagająca dużego nakładu pracy, dlatego też możemy postawić na tańsze wersje dywanów ręcznie tkanych z wełny. Dywany tkane maszynowo możemy zaprojektować od podstaw: model, klasę, jakości, wzór, kolor, długość włosia, materiał.
Wiskoza to jeden z podstawowych materiałów na dywany współczesne. Opiera się ona o naturalne składniki, jak bawełna i celuloza, dlatego też jest ważnym składnikiem sztucznego jedwabiu. Wełna to kolejny materiał odpowiedni do produkcji współczesnych dywanów. Wełniane dywany są miękkie, błyszczące, a dodatek z syntetycznych włókien zwiększa trwałość i minimalizuje efekt rozplatania się włókien. Polipropylenowe dywany są odporne na ścieranie, dobrze wytrzymują gorąco, a przy tym nie linieją, w przeciwieństwie do dywanów wełnianych czy wiskozowych. Bawełna to tekstylne włókno, które dobrze znosi pranie i jest wysoce trwałe, dlatego też stosuje się je często w produkcji dywanów. Oprócz wymienionych materiałów, dywany wytwarza się również z szenilu czy juty.
Design dywanów jest tak różnorodny, jak różni są klienci sklepów. Dopasowanie dywanu do potrzeb i oczekiwań klientów jest obecnie głównym celem producentów, którzy wychodzą naprzeciw oczekiwaniom nabywców oraz wciąż zmieniających się stylów i trendów aranżacji wnętrz. Niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z wzorami tureckimi, marokańskimi, geometrycznymi bądź z dywanami jednolitymi – jest niemal pewne, że przy odpowiednich dodatkach, stanie się on nie tylko funkcjonalny, ale również będzie się dobrze prezentował.
