Kiedy w 1879 roku zespół kierowany przez Tomasa Alvę Edisona skonstruował wolframową żarówkę, która świeciła jedynie przez osiem minut, nikt nie przypuszczał, że wkrótce wynalazek ten zrewolucjonizuje wiele dziedzin życia i stanie się najczęściej stosowanym źródłem sztucznego światła. Jeszcze w tym samym roku, niedługo po pierwszej nieudanej probie, twórcy udało się dopracować i opatentować projekt elektrycznego akcesorium. Obecnie nie sposób wyobrazić sobie nie tylko funkcjonowanie, ale także kompletną aranżację wnętrza bez praktycznych świetlówek, stanowiących istotny element wyposażenia każdego z pomieszczeń.
Standardowa, klasyczna żarówka składa się z wolframowego żarnika i szklanej obudowy, mającej formę bańki. Dopływająca do drucika umieszczonego wewnątrz wypełnionej mieszaniną gazów świetlówki energia elektryczna powoduje jego nagrzanie, w efekcie czego generowane jest widziane przez nas światło. Żarówki żarnikowe, których prototypem był projekt Edisona, do dziś stanowią najczęściej wybierany rodzaj oświetlenia stosowanego w przestrzeniach mieszkalnych. Jednak w dobie zwiększonej dbałości o wzornictwo i estetykę poszczególnych elementów wykończenia wnętrz, nadaje się im bardziej dekoracyjny charakter, chociaż – jak udowadniają zwolennicy nurtu industrialnego – także zwykła żarówka może okazać się atrakcyjną ozdobą samą w sobie. W związku z tym świetlówki na sznurach coraz częściej stają się konkurencją dla klasycznych żyrandoli.
Dekoracyjna moc żarówki
Świetlówka pozbawiona klosza, zawieszona na długim przewodzie, jeszcze kilka dekad temu kojarzona była z prowizorycznie wykończonym lokum, w którym obecność detali odgrywa drugorzędną rolę. Obecnie kwestia ta uległa całkowitemu przewartościowaniu, w wyniku czego pojedynczo rozmieszczone żarówki stały się synonimem współczesnej estetyki wyrażającej się w prostocie form, oszczędnej ornamentyce oraz koncepcyjnych rozwiązaniach. Dzisiejsze świetlówki traktowane są jako upiększające akcenty, decydujące o wyrazie aranżowanej przestrzeni, dlatego warto skupić się na kwestii ich designu.
Szklana królowa sufitu
Żarówka, występująca w dzisiejszych wnętrzach w funkcji oświetlenia głównego bądź punktowego, oprócz zapewnienia odpowiedniej jasności ma do spełnienia jeszcze jedno istotne zadanie. Musi być na tyle estetyczna, by możliwe było jej prezentowanie w widocznych miejscach – strefach najbardziej wymagających doświetlenia, a więc w centralnym punkcie pomieszczenia, bezpośrednio nad jadalnianym blatem, kącikiem wypoczynkowym czy kuchenną wyspą. W zależności od przeznaczenia i preferowanego stylu, możemy zdecydować się na dowolny kształt szklanej bańki. Do dyspozycji użytkowników designerzy oddają m.in. żarówki owalne, kuliste, podłużne, świeczkowe, a także w kształcie stożka czy łezki. Dobrze znaną grupą są żarówki tubularne, znajdujące zastosowanie w oświetleniu meblowym lub jako punkty rzucające strumień światła na godne wyeksponowania obrazy bądź wybrane przedmioty. Kreowaniu rozmaitych rezultatów sprzyja także duża różnorodność dostępnych rozmiarów. Domowe wnętrza możemy rozjaśnić niewielkimi świetlówkami albo sięgnąć po olbrzymie kule o średnicy sięgającej nawet 20 cm, nawiązujące do skandynawskiej sztuki dekorowania przestrzeni mieszkalnych.
Nierzadko szkło, z jakiego wykonywane są te istotne elementy oświetlenia, przybiera rozmaite kolory. Barwione żarówki gwarantują uzyskanie niezwykłych efektów świetlnych. Równie oryginalnie prezentują się świetlówki z dekoracyjnie uformowanym żarnikiem. Finezyjnie wygięte wolframowe włókno po rozżarzeniu się uwydatnia efekty misternie utkanej mikrokonstrukcji.
W duecie z kloszem
Obecnie, kiedy stylistyka postindustrialna cieszy się ogromną sympatią osób urządzających swoje lokum w nowoczesnym duchu, przywykliśmy do postrzegania żarówek jako samodzielnego źródła światła, niewymagającego dodatkowej oprawy. Jednak odpowiednio dobrany klosz z pewnością nie odbierze uroku ozdobnej świetlówce, a nawet przeciwnie – dodatkowo podkreśli jej urok. Należy przy tym pamiętać, że optymalnym wyborem w przypadku loftowych wnętrz będą proste klosze o minimalistycznej formie, korespondujące z charakterem szklanych żarówek. Oprawy tego typu powinny być wykonane z metalu lub plastiku o powierzchni lśniącej bądź z ozdobnymi, postarzającymi przetarciami, które skomponują się także z wystrojem w stylu vintage oraz retro. Aby żyrandol nie przyćmił urodą efektownej żarówki, warto przemyśleć zastosowanie ażurowego czy też przejrzystego modelu, jaki w niebanalny sposób podkreśli piękno szklanego akcentu.
Podążając za technologią
Rozwój technologii spowodował liczne zmiany w kwestii domowego oświetlenia, które wpłynęły także na design żarówek. W trosce o zmniejszenie zużycia energii elektrycznej na rynek trafiły świetlówki z diodą typu LED, gwarantujące jeszcze większe możliwości wzornicze niż ich wolframowe poprzedniczki. Projektanci są w stanie nadać im dowolny kształt, dzięki czemu sprawdzają się w przestrzeniach o zróżnicowanym klimacie i przeznaczeniu. Znaczną energooszczędność oraz atrakcyjny wygląd oferują także ozdobne żarówki halogenowe. Tego typu obiekty generują przyjazne, ciepłe światło.
Wzornictwo współczesnych żarówek to stosunkowo szerokie zagadnienie. Designerzy oraz producenci, odwołując się do tradycyjnych wzorców, wypracowują bowiem coraz ciekawsze i doskonalsze koncepcje. Ciągła metamorfoza, jakiej ulegają te elementy wyposażenia, sprawiła, że obecne formy żarówek znacznie odbiegają od prototypowej idei Edisona. Dzisiaj, obok funkcjonalności, ważna jest ich estetyka, oryginalny wygląd, a także jakość emitowanego światła, które pozwalają kreować pożądane rezultaty we wnętrzu, a przede wszystkim upiększać jego wystrój.