Wzornictwo mebli stanowi jeden z najistotniejszych aspektów aranżowania przestrzeni mieszkalnych. od wyglądu sprzętów w dużej mierze zależy ostateczny efekt stylizacji. Współcześnie w dziedzinie designu wyposażenia wnętrz obserwuje się znaczący zwrot ku przeszłości. We wnętrzach pojawiają się awangardowe sofy, szafy, stoliki czy krzesła. Jedną z najatrakcyjniejszych grup mebli zaprojektowanych w latach 50. i 60. XX wieku są awangardowe fotele, bez których nie sposób wyobrazić sobie dobrze zaaranżowanego salonu czy sypialni.
Fotel, jako mebel wykształcony z krzesła, na przestrzeni wieków wyewoluował w sprzęt nie tylko użytkowy, ale także niezwykle dekoracyjny. Stał się towarzyszem codziennego życia i nieodłącznym elementem wyposażenia pokojów wypoczynkowych czy biurowych. Od kilku lat obserwuje się wzrost zainteresowania kultowymi projektami znanych designerów tworzących w ubiegłym stuleciu oraz modelami nawiązującymi do tych wzorniczych dzieł sztuki. Tego rodzaju siedziska doskonale wpisują się w stylistykę nowoczesnych wnętrz, ale znajdą swoje miejsce także wśród nieco bardziej klasycznego otoczenia.
UŻYTKOWE DZIEŁA SZTUKI NAJWYŻSZEJ PRÓBY
Mówiąc o awangardowych modelach foteli, najczęściej nasuwają nam się na myśl barwne siedziska o wyrazistej formie. W istocie, projekty tworzone na przestrzeni lat 50. i 60. XX wieku charakteryzują się odważnymi kształtami oraz kolorystyką. Te najbardziej niesztampowe, odbiegające od szarej rzeczywistości sprzęty stały się prawdziwymi gwiazdami w swojej klasie, synonimem prestiżu i świadectwem przemian kulturowych, jakie dokonywały się w tym czasie w zbiorowej mentalności. Osoby podążające za wzorniczymi trendami doceniały designerskie nowinki na tyle, że były gotowe zapłacić za nie każdą cenę. Podobnie dzieje się obecnie. Jednak dzisiaj koszty zakupu kultowych foteli kilkukrotnie przewyższają ich pierwotną cenę, sięgają bowiem kwot rzędu kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu tysięcy euro. Światowi designerzy i wielbiciele wzornictwa przekonują, że satysfakcja z posiadania awangardowego, luksusowego siedziska na własność jest warta, zdawać by się mogło, tej horrendalnej ceny.
Najlepsze awangardowe modele foteli zaprojektowane przez światowej sławy projektantów na przestrzeni lat zyskały wysoką renomę wśród nabywców, ale także w kręgach artystycznych. Najbardziej kreatywne, innowacyjne projekty uznane zostały za dzieła sztuki użytkowej. Są one prezentowane przez prestiżowe muzea i galerie sztuki jako element dziedzictwa kulturowego, ale funkcjonują one z powodzeniem także na polu kultury popularnej. Niektóre modele zasłynęły na przykład jako „gwiazdy kina” dzięki pojawieniu się w produkcjach filmowych, na co doskonałym dowodem jest projekt autorstwa Warrena Plantera „Planter Lounge Chair”, który wystąpił w filmie o przygodach Jamesa Bonda - „007 Quantum of solace”. To siedzisko w całości wykonane ze stalowych prętów wykończone skórzanym obiciem.
INSPIROWANE NATURĄ
Wielu artystów i projektantów czerpie natchnienie do pracy twórczej ze świata przyrody. Otoczenie, a zwłaszcza fauna i flora są doskonałym źródłem inspiracji. Tak też było w przypadku duńskiego architekta Arne Jacobsena, autora słynnego projektu z 1958 roku, znanego pod nazwą „Egg chair”. To pierwsza na świecie wersja fotela na jednej nodze. Mebel nawiązujący swoim opływowym kształtem do jajka został zaprojektowany na zlecenie hotelu Radisson SAS w Kopenhadze należącego do skandynawskich linii lotniczych. Miał on zapewniać intymność i poczucie bezpieczeństwa dzięki otaczającym użytkownika wysokim oparciu, które porównać można do ochronnej skorupy. Dobrze znany „fotel jajko” zdobył ogromną światową popularność, podobnie jak jego kuzyn, model „Swan”, czyli łabędź. Powstał on w tych samych okolicznościach, co wspomniany wcześniej „Egg chair”, miał on mianowicie stanowić element wyposażenia hotelowych salonów i pokojów gościnnych. Awangardowy fotel tak bardzo przypadł do gustu odwiedzającym hotel gościom, że w niedługim czasie zaczęto produkować model „Swan” na skalę masową. Rzeczywiście design siedziska jest niezwykle oryginalny: prosta, a jednocześnie dekoracyjna forma przypomina zrywającego się do lotu łabędzia. Innym słynnym modelem foteli inspirowanych naturą jest projekt „Tulip” z 1957 roku autorstwa fińskiego architekta Eero Sarinena. Plastikowe siedziska przypominające kształtem kwiatostany tulipana osadzone są na jednej nodze imitującej łodygę rośliny. Biało- czerwone fotele ze względu na swoje futurystyczne wzornictwo pojawiły się jako scenografia w filmie „Star Trek”.
PATRZĄC W PRZYSZŁOŚĆ
Wiele ze znanych projektów charakteryzuje się futurystycznym designem, tak jak obrotowe fotele „Mercury „czy „Pezzo” ze względu na swoją formę nazywane meblami przyszłości. Siedzisko tych modeli stanowi przepołowiona kula osadzona na jednej stalowej nodze. Wyglądem nawiązują one do designu fotela „Tulip”. Również wśród polskich mebli kilka sprzętów w szczególności zasługuje na uwagę. Należy do nich prototyp fotela RM58 w stylu organicznym wykonany z tworzyw sztucznych w 1958 roku przez Romana Modzelewskiego. Jednolite, białe siedzisko wykonane z laminatu poliestrowo-szklanego zostało umieszczone na czterech cienkich, niskich nogach. Zarówno design, jak i technologia produkcji awangardowego fotela były na tyle atrakcyjne i innowacyjne, że projektem zainteresował się sam Le Corbusier, francuski architekt, uważany za twórcę modernizmu.
ULEPSZYĆ TO, CO DOSKONAŁE
Obecnie, w czasach, kiedy awangardowe wzornictwo ponownie święci triumfy, nie poprzestaje się na wiernym powielaniu projektów, które wydają się doskonałe. Dzisiaj są one poddawane również rozmaitym modyfikacjom. Przykładowo, klasycznie zaprojektowany mebel często występuje w wielu wersjach kolorystycznych, a do jego wykończenia stosuje się najrozmaitsze materiały, tak jak słynny czerwony „Egg chair”, który możemy obecnie spotkać w wersji skórzanej, patchworkowej czy obity tkaniną o dowolnym deseniu. Kultowe modele foteli stały się ikonami stylu i na stałe wpisały się do kanonu światowego designu. Posiadanie we wnętrzu swojego lokum modnego, awangardowego fotela nie jest jednak równoznaczne z ograniczeniem się wyłącznie do projektów znanych designerów. Możemy oczywiście rozejrzeć się także wśród mebli inspirowanych oraz nawiązujących do stylistyki właściwej dla awangardowego wzornictwa. Szeroka gama rozmaitych zamysłów, kształtów, barw i surowców charakteryzująca dostępne na rynku modele pozwala na dobór odpowiedniego sprzętu, który stanie się nie tylko wygodnym siedziskiem, ale także ozdobą dowolnego pomieszczenia.